اتریوم چیست؟ معرفی کامل رمز ارز ETH و بلاک چین Ethereum

در این مطلب به معرفی اتریوم ، رمز ارز اتر ، بلاک چین Ethereum، استخراج ، اتریوم 2 ، روشهای خرید و فروش ETH، کیف پول و آینده این ارز دیجیتال میپردازیم.
اتریوم دومین ارز دیجیتال محبوب از نظر حجم بازار است که به دلیل قراردادهای هوشمند و برنامههای غیر متمرکز شناخته میشود. این رمز ارز در سال 2015 منتشر شد و هنوز هم یک پلتفرم جوان است. با این حال، شبکه Ethereum و رمز ارز اتر (Ether) در حال حاضر دارای بزرگترین و فعالترین جامعه بلاک چین در جهان بوده و طی چنین مدت کوتاهی رشد چشمگیری داشته است. ویتالیک بوترین بنیانگذار اتریوم در پاسخ به نارضایتی از محدودیتهای بیت کوین ایده آن را مطرح کرد. در این مقاله به معرفی کامل اتریوم، رمز ارز ETH، مفهوم دیفای و قرارداد هوشمند، اتریوم 2، استخراج اتر، کیف پول ها و روشهای خرید و فروش، صرافیهای ارائهدهنده معاملات ETH و آینده این ارز مجازی میپردازیم.
این مقاله به بخشهای مختلفی تقسیم شده است. برای دسترسی سریع به هریک از آنها میتوانید از فهرست زیر استفاده کنید:
- اتریوم چیست؟
- اتریوم چگونه کار میکند؟
- کاربرد اتریوم چیست؟
- خرید و نگهداری اتریوم
- بخشهای شبکه اتریوم
- مقیاس پذیری و آینده اتریوم
- اتریوم و دیفای
- نقشه راه اتریوم از ابتدا تاکنون
- جمع بندی
اتریوم چیست؟
اتریوم یک پلتفرم محاسباتی است، درست مانند لپتاپ یا کامپیوتر شما که وظیفه انجام محاسبات و اجرای نرمافزارهای مختلف را بر عهده دارد. با این حال، تفاوت اصلی Ethereum با سایر پلتفرمهای محاسباتی، غیر متمرکز بودن آن است. به عبارتی، اتریوم به طور همزمان روی هزاران کامپیوتر در سراسر جهان فعال بوده و هیچ مالکی ندارد.
اتریوم مانند بیت کوین و سایر ارزهای رمزنگاری شده به شما امکان انتقال پول دیجیتال (در قالب رمز ارز ETH) را میدهد. با این حال، Ethereum توانایی دیگری نیز دارد. شما میتوانید با برنامه نویسی، ایجاد کدهای خود و بارگذاری آنها در شبکه اتریوم، با برنامههای ایجاد شده توسط کاربران دیگر تعامل داشته باشید. از آنجایی که این شبکه بسیار انعطافپذیر است، انواع برنامههای پیچیده را میتوان در آن راهاندازی کرد.
به زبان ساده، ایده اصلی در مورد اتریوم این است که توسعهدهندگان میتوانند کدی را ایجاد کنند که به جای بارگذاری در یک سرور متمرکز، از طریق یک شبکه توزیع شده اجرا شود. این بدان معنی است که به لحاظ تئوری، این برنامهها نمیتوانند خاموش یا سانسور شوند.
خالق اتریوم کیست؟
در سال 2008، یک توسعه دهنده ناشناخته (یا گروهی از توسعه دهندگان) وایت پیپر (White Paper) بیت کوین را با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) منتشر کرد. این باعث تغییر دائمی چشم انداز پول دیجیتال شد. چند سال بعد، یک برنامهنویس جوان به نام ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin) راهی برای پیشبرد این ایده و کاربرد آن در هر نوع برنامهای در نظر گرفت. این مفهوم سرانجام به اتریوم تبدیل شد.
اتریوم توسط بوترین در یک پست وبلاگی در سال 2013 با عنوان “اتریوم: پلتفرم نهایی قراردادهای هوشمند و برنامههای غیر متمرکز” مطرح شد. وی در پست خود، ایدهای برای یک بلاک چین مبتنی بر ماشین تورینگ کامل توصیف کرد؛ یک کامپیوتر غیر متمرکز که با صرف وقت و منابع کافی، میتواند هر برنامهای را اجرا کند. تا پیش از خلق اتریوم، چنین ایدهای محدود به ذهن توسعهدهندگان بود و هنوز کسی نتوانسته بود آن را بر بستر بلاک چین پیادهسازی کند.
بیشتر بخوانید: ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin) کیست؟ بیوگرافی کامل خالق اتریوم
تفاوت اتریوم با اتر چیست؟
اتریوم در واقع نام شبکه بلاک چین و پروتکل مورد استفاده در این شبکه است. اما واحد پولی این شبکه، اتریوم نام ندارد، بلکه این واحدها تحت عنوان اتر شناخته شده و با نماد ETH نمایش داده میشوند. بنابراین “ارز دیجیتال اتریوم” یک غلط مصطلح بوده و شکل صحیح آن، ارز دیجیتال یا رمز ارز اتر (ETH) است.
چه چیزی اتریوم را ارزشمند کرده است؟
اتریوم میتواند کدها را از طریق یک سیستم توزیع شده اجرا کند. به همین ترتیب، هکر یا هر فرد خارجی نمیتواند برنامهها را دستکاری کند. برنامهها به پایگاه داده Ethereum (یعنی بلاک چین اتریوم) اضافه میشوند و میتوانند طوری برنامهریزی شوند که کد قابل ویرایش نباشد. علاوه بر این، پایگاه داده اتریوم برای همه قابل مشاهده است، بنابراین کاربران میتوانند کد را قبل از هرگونه تعامل با آن، بررسی کنند.
بنابراین هر کسی و در هر مکانی، میتواند برنامههایی را اجرا کند که آفلاین نخواهند شد. جالبتر اینکه چون ارزش ذخیره شده در شبکه به صورت رمز ارز ETH است، این برنامهها میتوانند شرایطی را برای نحوه انتقال مقادیر این دارایی تعیین کنند. کدهای سازنده برنامهها، قرارداد هوشمند یا اسمارت کانترکت (Smart Contract) نامیده میشوند. در بیشتر موارد، میتوان این قراردادها را بدون دخالت انسان تنظیم کرد. اینچنین بوده که ایده “پول قابل برنامهریزی”، کاربران، توسعه دهندگان و مشاغل سراسر دنیا را مجذوب خود کرده است.
بلاک چین Ethereum چیست؟
بلاک چین در قلب اتریوم نهفته است. بلاک چین پایگاه دادهای است که اطلاعات استفاده شده توسط پروتکل را در خود نگه میدارد. ساختار Blockchain اتریوم مشابه بیت کوین بوده، اگرچه دادههای ذخیره شده و نحوه ذخیره آن متفاوت است.
اجازه دهید کمی این موضوع را شفافتر کنیم. بلاک چین اتریوم را به عنوان کتابی در نظر بگیرید که مرتباً صفحاتی به آن اضافه میگردد. هر صفحه یک بلاک نامیده میشود و با اطلاعات مربوط به تراکنشها پر شده است. همانند صفحات یک کتاب که دارای شماره متوالی هستند، بلاکها نیز دارای چنین ویژگی هستند و هر بلاک با بلاک قبلی، مرتبط و متصل است. بنابراین با مشاهده یک بلاک، میتوان نسبت به اتصال آن به زنجیره بلاکها اطمینان حاصل کرد. برای این کار از فرایندی به نام هش کردن (Hashing) استفاده میکنیم.
هشینگ در واقع عملی است که قسمتی از دادهها را میگیرد (در این مورد، هر آنچه در صفحه ماست) و یک شناسه منحصر به فرد (هش ما) با طول یکسان ارائه میکند. احتمال اینکه دو ورودی یک خروجی هش یکسان داشته باشند، بسیار بسیار پایین است. ضمنا به این مسئله باید توجه داشت که این فرآیند یک طرفه است. به این معنی که شما به راحتی میتوانید هش را محاسبه کنید، اما برای به دست آوردن اطلاعات مورد استفاده برای ایجاد آن، غیرممکن است که هش را بتوانید معکوس کنید. این مورد برای استخراج در شبکههایی مانند بیت کوین و اتریوم که از آن استفاده میکنند، بسیار مهم است و در قسمتهای بعدی مقاله به آن خواهیم پرداخت.
بیشتر بخوانید: هش – Hash در بلاک چین و ارزهای دیجیتال چیست؟
به صورت خلاصه ما با عملیات هش، مکانیزمی داریم که میتوان صفحات خود را به ترتیب صحیح به یکدیگر پیوند داده و هر گونه تلاش برای تغییر ترتیب یا حذف صفحات، آشکار میکند که در کتاب ما دستکاری شده است.
بیشتر بخوانید: بلاک چین چیست و انواع مختلف Blockchain ها چه کاربردی دارند؟
فرق اتریوم با بیت کوین چیست؟
بیت کوین برای ایجاد یک سیستم پولی دیجیتال جهانی به فناوری بلاک چین و انگیزههای مالی (پرداخت رمز ارز BTC به عنوان کارمزد و پاداش ایجاد بلاک به ماینرها) متکی است. بیت کوین چند نوآوری اساسی ارائه داده که امکان هماهنگی کاربران در سراسر جهان را بدون نیاز به یک سامانه مرکزی فراهم میکند. با اجرای شبکه Bitcoin توسط کاربران در رایانههای خود، این امکان برای آنها فراهم میشود تا در یک محیط بدون نیاز به اعتماد و غیر متمرکز، نسبت به وضعیت این پایگاه داده مالی به توافق برسند.
از بیت کوین غالباً به عنوان یک ارز دیجیتال با بلاک چین نسل اول یاد میشود. شبکه Bitcoin دارای ساختار پیچیدهای نبوده و این یک نقطه قوت در مورد امنیت آن است. در واقع، به این دلیل که BTC امنیت را اولویت اصلی شبکه خود قرار داده، عمداً انعطافپذیر نیست. در واقع، زبان قرارداد هوشمند در بیت کوین بر خلاف اتریوم بسیار محدود است و برنامههای خارج از تراکنشها را به راحتی نمیپذیرد.
بر خلاف نسل اول، نسل دوم بلاک چین توانایی بیشتری دارد. علاوه بر تراکنشهای مالی، این شبکهها درجه بالاتری از برنامهریزی را امکانپذیر میکنند. اتریوم آزادی بیشتری را در اختیار توسعهدهندگان قرار میدهد تا با کد خود آزمایش کنند و برنامههای غیر متمرکز (DApps) را بر بستر این شبکه ایجاد نمایند.
اتریوم اولین موج از بلاک چینهای نسل دوم بود و برجستهترین آن تا به امروز باقی مانده است. Ethereum شباهتهایی به بیت کوین دارد و میتواند بسیاری از عملکردهای مشابه آن را انجام دهد. اما اگر کمی دقیقتر شویم، متوجه میشویم که این دو بسیار متفاوت هستند و هر کدام مزایای خاص خود را نسبت به دیگری دارند.
لوگو و سمبل اتریوم چیست؟
ویتالیک بوترین اولین نمونه لوگوی اتریوم را طراحی کرد. این علامت از دو نماد جمع Σ (سیگما از الفبای یونانی) تشکیل شده است. طرح نهایی لوگو (بر اساس این نشان) از شکلی لوزی شکل ساخته شده که با چهار مثلث احاطه شده است. مشابه سایر ارزها، اتر نیز از یک نماد استاندارد Unicode استفاده میکند تا برنامهها و وب سایتها به راحتی اطلاعات مربوط به آن را نمایش دهند.
اتریوم چگونه کار میکند؟
همانطور که گفته شد، اتریوم از فناوری بلاک چین استفاده میکند. در یک شبکه مبتنی بر Blockchain، تمامی اطلاعات مرتبط با شبکه توسط کاربران ذخیرهسازی میشود. اتریوم نیز این گونه است. کاربران شبکه Ethereum در هر لحظه، تمامی اطلاعات مرتبط با آن از قبیل وضعیت داراییها، آدرسها، قراردادهای هوشمند و تراکنشها را به صورت یکپارچه ذخیره کرده و در اختیار دارند. با ایجاد هر تغییر، کلیه گرهها (Node) نیز دادههای خود را بهروزرسانی میکنند.
قراردادهای هوشمند در شبکه اتریوم توسط تراکنشها (اعم از کاربران یا سایر قراردادها) ایجاد میشوند. وقتی کاربر تراکنشی را به یک قرارداد میفرستد، هر گره در شبکه کد قرارداد را اجرا کرده و خروجی را ضبط میکند. این عمل با استفاده از ماشین مجازی اتریوم (Ethereum Virtual Machine) که اسمارت کانترکتها را به دستورالعملهای رایانهای تبدیل میکند، انجام میشود.
اتریوم برای بهروزرسانی و اضافه کردن بلاکی از دادهها به شبکه، از مکانیزم ویژهای به نام استخراج (در حال حاضر) بهره میبرد. مشابه با فرآیند استخراج بیت کوین، در اتریوم نیز از الگوریتم اجماع اثبات کار (Proof of Work) استفاده میشود. در ادامه پیرامون این مورد بیشتر صحبت خواهیم کرد.
قرارداد هوشمند چیست؟
یک قرارداد هوشمند یا اسمارت کانترکت (Smart Contract) فقط کد برنامه نویسی شده کامپیوتری است. این کد نه هوشمند بوده و نه به معنای مرسوم آن یک قرارداد است. اما ما آن را هوشمند مینامیم زیرا در برخی شرایط که در کدها از قبل مشخص شده، به صورت خودکار اقداماتی انجام میشود. همچنین به این دلیل که توافقنامههای طرفین را اجرا میکند، میتواند به عنوان یک قرارداد در نظر گرفته شود.
ایده اولیه قرارداد هوشمند در اواخر دهه 1990 ارائه شد. این ایده را میتوان به دانشمند علوم کامپیوتر نیک سابو (Nick Szabo) نسبت داد. وی برای توضیح این مفهوم از مثال ماشینهای خودکار که در فروشگاهها برای فروش نوشیدنی وجود دارد، استفاده کرد. او معتقد بود که میتوان به این ماشینها به عنوان پیش درآمد قرارداد هوشمند مدرن نگاه کرد. در مورد این ماشینها، یک قرارداد ساده در حال اجرا است. کاربران سکه وارد میکنند و در عوض، دستگاه محصول مورد نظر را با توجه به سکه وارد شده ارائه میکند.
یک قرارداد هوشمند این نوع منطق را در یک محیط دیجیتالی اعمال میکند. مثلا شما میتوانید با استفاده از کدهای یک قرارداد هوشمند، مشخص کنید هرگاه دو رمز ارز ETH برای این قرارداد ارسال شد، جمله Hello World نمایش داده شود.
در اتریوم، توسعهدهنده این کد را به گونهای مینویسد که بعداً توسط ماشین مجازی اتریوم (EVM) خوانده شود. سپس این کدها را به آدرس خاصی جهت ثبت قرارداد ارسال کرده و پس از آن قرارداد در شبکه منتشر میشود. سپس هرکسی میتواند از آن قرارداد هوشمند که در بستر اتریوم قرار دارد، استفاده کند. این قرارداد را نمیتوان حذف کرد، مگر اینکه توسط برنامهنویس در زمان نوشتن آن شرایطی مشخص شده باشد.
اکنون قراردادی که در بالا به عنوان مثال مطرح کردیم، یک آدرس دارد. برای تعامل با آن، کاربران فقط باید دو رمز ارز ETH یا اتر را به آن آدرس ارسال کنند. این تراکنش، کد قرارداد را فعال کرده و همه رایانههای موجود در شبکه اتریوم آن را اجرا و بررسی میکنند که پرداخت به قرارداد انجام شده باشد و خروجی آن را ضبط میکنند.
موارد فوق شاید یکی از اساسیترین نمونه کاریهایی باشد که میتوان با اتریوم و در شبکه آن انجام داد. بر بستر Ethereum برنامههای پیچیدهتری که بسیاری از قراردادها را به هم متصل میکند، ساخته و اجرا شدهاند.
بیشتر بخوانید: قرارداد هوشمند یا اسمارت کانترکت (Smart Contract) چیست؟
دائو و اتریوم کلاسیک چیست؟
با استفاده از اتریوم، روشهای کاملاً جدید همکاری مشترک از طریق اینترنت امکانپذیر شده است. به عنوان مثال سازمان مستقل غیر متمرکز (Decentralized Autonomous Organization) که به اختصار آن را DAO مینامیم را در نظر بگیرید. دائوها نهادهایی هستند که شبیه به یک برنامه کامپیوتری با کدهای برنامهنویسی اداره میشوند.
یکی از اولین و بلند پروازانهترین تلاشها برای تشکیل چنین سازمانی پروژه “The DAO” بود. این پروژه میتوانست میزبان قراردادهای هوشمند پیچیدهای که در بستر شبکه اتریوم قرار دارند، باشد و به عنوان یک صندوق سرمایهگذاری مستقل عمل کند. توکنهای DAO در یک ICO توزیع و به دارندگان این توکن، امکان حق رأی در این سازمان داده شد.
چندی پس از راه اندازی آن، هکرها از یک عیب در برنامهنویسی DAO استفاده کرده و تقریباً یک سوم بودجه آن را به سرقت بردند. لازم به یادآوری است که در آن زمان، 14 درصد از کل ارزهای اتر در DAO قفل شده بود. لذا این یک اتفاق ویرانگر برای شبکه تازه کار اتریوم بود.
بیشتر بخوانید: به بهانه اوجگیری دیفای: درسهایی که باید از هک DAO یاد بگیریم
پس از اندکی تأمل، بلاک چین اتریوم هارد فورک (Hard Fork) شد و به دو زنجیره مجزا تبدیل گردید. در یک شاخه، تراکنشهای مخرب برای بازگرداندن وجوه معکوس شدند. این شاخه همان چیزی است که اکنون به عنوان بلاک چین اتریوم شناخته میشود. اما شاخه اصلی، که در آن تراکنشها معکوس نشدند و تغییرناپذیری آن حفظ شد، اکنون به عنوان اتریوم کلاسیک شناخته میشود.
این رویداد به عنوان خاطرهای تلخ در مورد خطرات این فناوری و اینکه چگونه میتواند کدهای خودمختار با ارزش زیاد نتیجه نامناسبی دهد، در دنیای ارزهای دیجیتال ثبت شد. این اتفاق همچنین یک نمونه جالب از چالشهایی که تصمیمگیری جمعی در یک محیط باز میتواند با خود به همراه داشته باشد را نشان داد. علیرغم وجود نقاط ضعف امنیتی که در این پروژه وجود داشت، The DAO کاملاً پتانسیل قراردادهای هوشمند را در زمینه امکان همکاری، بدون نیاز به اعتماد در سطح وسیع از طریق اینترنت را به همه نشان داد.
استخراج اتریوم چگونه است؟
استخراج برای امنیت شبکه امری بسیار حیاتی است. این کار تضمین میکند که بلاک چین میتواند به صورت یکسان برای تمام گرهها بهروز شده و به شبکه اجازه میدهد بدون یک تصمیم گیرنده واحد فعالیت کند. در استخراج، زیرمجموعهای از نودها (به آنها ماینر نیز میگوییم) قدرت محاسبه برای حل یک معمای رمزنگاری را فراهم میکنند.
آنچه در واقع ماینرها انجام میدهند، هش کردن مجموعهای از تراکنشهای منتظر، همراه برخی از دادههای دیگر است. برای اینکه بلاک معتبر شناخته شود، باید هش ارائه شده توسط ماینر کمتر از مقداری باشد که توسط پروتکل تنظیم شده است. از آنجایی که Hash برای یک مقدار داده از پیش تعیین شده مشخص و ثابت است، ماینرها مجازند یک داده غیرضروری را در بلاک جا داده و آن را آنقدر تغییر دهند تا هش بدست آمده کوچکتر از هدف تعیین شده توسط پروتکل باشد.
برای رقابت با دیگران، استخراج کنندگان باید بتوانند هرچه سریعتر هش کنند و قدرت آنها با هش ریت قابل اندازه گیری است. هرچه میزان قدرت Hash در شبکه بیشتر باشد، حل معما توسط پروتکل شبکه دشوارتر میشود. ماینرها باید هش صحیح برای هر بلاک را پیدا کنند. هنگامی که هش مشخص شد، سنجش اعتبار آن برای همه شرکتکنندگان آسان است.
همانطور که میتوانید تصور کنید، هش کردن مداوم در سرعتهای بالا بسیار هزینهبر است. برای تشویق ماینرها به انجام این کار و تامین امنیت شبکه، به آنها پاداش اختصاص داده میشود. این پاداش از تمام کارمزدهای مربوط به تراکنشهای بلاک تشکیل شده است. ماینرها همچنین اتر که پاداش شبکه برای یافتن هش هر بلاک بوده را دریافت میکنند. در حال حاضر پاداش شبکه برای هر بلاک 2 واحد رمز ارز ETH است.
مدت زمان اضافه شدن بلاک جدید به زنجیره به طور متوسط بین 12 تا 19 ثانیه است. این مدت به احتمال زیاد هنگامی که شبکه به اثبات سهام انتقال یابد، تغییر خواهد کرد که البته یکی از اهداف این انتقال نیز سرعت بخشیدن به استخراج بلاکها است.
اتر چگونه توزیع شد؟
اتریوم در سال 2015 میلادی با عرضه اولیه 72 میلیون رمز ارز ETH یا اتر (Ether) راه اندازی و بیش از 50 میلیون از این توکنها در یک عرضه اولیه سکه (ICO) توزیع شد. کسانی که مایل به شرکت در آن بودند میتوانستند در ازای بیت کوین یا ارز فیات، توکنهای اتر بخرند.
اتر جدید چگونه تولید میشود؟
ما قبلاً به طور خلاصه به ماینینگ در اتریوم پرداختیم. اگر با بیت کوین آشنا باشید، میدانید که فرآیند استخراج برای امنیت و بهروزرسانی بلاک چین ضروری است. در اتریوم نیز همین اصل وجود دارد. برای پاداش دادن به کاربرانی که به استخراج میپردازند (که هزینه زیادی هم متحمل میشوند)، پروتکل به آنها رمز ارز ETH پاداش میدهد.
چه تعداد اتر وجود دارد؟
در زمان نگارش این مقاله مجموع اتری که استخراج شده حدود 113 میلیون واحد است. برخلاف بیت کوین، در زمان راهاندازی اتریوم به طور عمدی تصمیمگیری در رابطه با برنامه انتشار توکن اتر یعنی رمز ارز ETH انجام نشد. بیت کوین تلاش کرد تا با محدود کردن میزان عرضه و کاهش تدریجی تعداد سکههای جدید، ارزش خود را حفظ کند. این در حالی است که اتریوم قصد دارد تا زمینهای برای برنامههای غیر متمرکز (DApps) فراهم کند. از آنجایی که مشخص نیست چه نوع مکانیسم انتشار توکنی برای این منظور مناسبتر باشد، این مسئله همچنان باز مانده است.
گس چیست؟
مثالی که برای قراردادهای هوشمند زدیم خاطرتان هست؟ Hello World. این قرارداد یک برنامه ساده جهت اجرا بوده و به هیچ وجه از نظر محاسباتی پر هزینه نیست. اما شما فقط آن را روی رایانه شخصی خود اجرا نمیکنید، بلکه شما از همه افراد در اکوسیستم اتریوم میخواهید که آن را نیز اجرا کنند.
این مسئله این سوال را به ذهنمان میآورد که: چه اتفاقی میافتد وقتی که دهها هزار نفر قراردادهای پیچیده را با هم اجرا کنند؟ اگر کسی قرارداد خود را به گونهای تنظیم کند که کدهای قرارداد دارای حلقه تکرار یا لوپ (Loop) باشد، هر گره باید به طور نامحدود آن را اجرا کند. این باعث فشار بیش از حد به قدرت محاسباتی شبکه شده و در نتیجه سیستم احتمالاً قفل شود.
خوشبختانه، اتریوم مفهوم گس (Gas) را برای کاهش این خطر معرفی کرد. همانطور که ماشین شما بدون سوخت کار نمیکند، قراردادها بدون گس نیز قابل اجرا نیستند. قراردادها مقدار گس مورد نیاز که کاربران باید برای اجرای یک قرارداد پرداخت کنند را مشخص میکنند. اگر گس کافی پرداخت نشود، قرارداد متوقف میگردد. در واقع، مفهوم گس یک مکانیسم کارمزد است. سمت دیگر این مفهوم برای انجام تراکنشها، ماینرها هستند. انگیزه ماینرها کسب سود بیشتر بوده، بنابراین ممکن است تراکنشها با کارمزد کمتر را انجام ندهند.
توجه داشته باشید که اتر و گس یکسان نیستند. قیمت متوسط گس نوسان دارد و تا حد زیادی توسط ماینرهای اتریوم مشخص میشود. هنگام انجام یک تراکنش، کارمزد گس در قالب رمز ارز ETH پرداخت میشود. کارمزدهای شبکه اتریوم از این نظر مانند کارمزدهای بیت کوین است. اگر شبکه شلوغ شود و بسیاری از کاربران سعی در انجام تراکنش داشته باشند، متوسط قیمت گس احتمالاً افزایش مییابد و برعکس، اگر فعالیت زیادی وجود نداشته باشد، کارمزدها کاهش پیدا میکنند.
در حالی که قیمت گس تغییر میکند، هر عملیاتی مقدار مشخصی از گس نیاز دارد. این بدان معنی است که قراردادهای پیچیده بسیار بیشتر از یک معامله ساده هزینهبر هستند. بدین ترتیب، گس معیار اندازهگیری توان محاسباتی است. این کار تضمین میکند که سیستم بسته به استفاده آنها از منابع اتریوم میتواند هزینه مناسبی را به کاربران ارائه دهد. قیمت گس به طور کلی کسری از اتر است. به همین ترتیب، از واحد کوچکتر گیگا وی (Gwei) برای نشان دادن آن استفاده می کنیم. هر Gwei یک میلیاردم رمز ارز اتر یا ETH است.
اگر بخواهیم به طور خلاصه بیان کنیم، اینگونه است که شما برنامهای که در کدهایش لوپ دارد را میتوانید برای مدت طولانی اجرا کنید. اما انجام این کار با سرعت بالا برای شما بسیار هزینهبر میشود. به همین دلیل، نودهای موجود در شبکه اتریوم میتوانند اسپمها را کاهش دهند.
گس و گس لیمیت
فرض کنید آلیس در حال انجام تراکنشی با یک قرارداد است. او متوجه میشود که چه مقدار باید برای گس هزینه کند (به عنوان مثال، با استفاده از Gas Station ETH). او ممکن است برای تشویق ماینرها به انجام سریعتر تراکنشش، کارمزد بالاتری برای انجام آن تعیین کند.
آلیس همچنین گس لیمیت (Gas limit) را تعیین کرده که به منظور محافظت از دارایی او عمل میکند. ممکن است مشکلی در این قرارداد رخ دهد و باعث شود که قرارداد بیشتر از آنچه که مشخص شده بود، گس مصرف کند. گس لیمیت برای اطمینان از اینکه بیشتر از مقدار معینی گس مصرف نشود، تعیین میگردد. در صورتی که مقدار گس مصرفی بیشتر از گس لیمیت شود، تراکنش متوقف شده و قرارداد انجام نخواهد شد.
ابتدا ممکن است مفهوم گس لیمیت کمی گیج کننده باشد. اجازه دهید به توضیح بیشتر پیرامون آن بپردازیم. شما میتوانید قیمتی که مایلید برای گس (و گس لیمیت) پرداخت کنید را به صورت دستی تعیین نمائید، البته بیشتر کیف پولها از دارایی شما در برابر این موضوع حفاظت میکنند. به طور خلاصه، قیمت گس مشخص میکند که ماینرها، معامله شما را با چه سرعتی انجام میدهند و گس لیمیت حداکثر مقدار کارمزد را که برای آن پرداخت خواهید کرد، تعیین میکند.
بیشتر بخوانید: مکانیزم کارمزد و تعیین مقدار gas در شبکه اتریوم چگونه است؟
توکنهای اتریوم چیست؟
بخش عمدهای از جذابیت اتریوم، توانایی کاربران در ایجاد داراییهای خود روی بلاک چینی است که میتواند مانند اتر ذخیره و انتقال یابد. قوانین حاکم بر توکنها در قراردادهای هوشمند بیان میشود و به توسعهدهندگان اجازه میدهد پارامترهای خاصی را در مورد توکنهای خود تعیین کنند. این موارد میتواند شامل معیارهایی مانند اینکه چه تعداد از آنها وجود داشته باشد، چگونه تولید شوند، تقسیمپذیر بودن آنها، قابل تعویض بودن و بسیاری موارد دیگر باشد. برجستهترین استانداردهای فنی که امکان ایجاد توکن در Ethereum را فراهم میکند، استاندارد ERC20 نامیده میشود و به همین دلیل است که این توکنها با عنوان توکن ERC-20 در بین مردم شناخته میشوند.
قابلیت ایجاد توکن در اتریوم یک زمین بازی وسیع را برای نوآوران فراهم میکند تا آزمایش برنامههای کاربردی خود را با دو بال حوزه مالی و تکنولوژی انجام دهند. از صدور توکنهای ساده که به عنوان ارز درون برنامهای استفاده میشوند، تا تولید موارد منحصر به فرد با پشتوانه داراییهای فیزیکی، انعطافپذیری زیادی در طراحی وجود دارد. کاملاً محتمل است برخی از بهترین موارد استفاده برای ایجاد آسان و کارآمد توکن هنوز شناخته نشده باشند و در آینده خلق شوند.
کاربرد اتریوم چیست؟
اتریوم برخلاف بیت کوین فقط جهت استفاده به عنوان یک شبکه ارز رمزنگاری شده در نظر گرفته نمیشود. اتریوم یک بستر برای ساخت برنامههای غیر متمرکز بوده و اتر به عنوان یک ارز قابل معامله، سوخت این اکوسیستم است. با این اوصاف، از اتر نیز میتوان مانند دیگر ارزهای دیجیتال استفاده کرد، به این معنا که میتوان کالاها و خدمات را با رمز ارز ETH درست مانند سایر ارزها خریداری نمود.
موارد استفاده اتریوم چیست؟
مردم میتوانند از پول شبکه اتریوم یعنی اتر، به عنوان پول دیجیتال یا وثیقه استفاده کنند. بسیاری نیز آن را مشابه بیت کوین به دید ذخیره ارزش و ابزاری برای سرمایهگذاری میبینند. برخلاف بیت کوین، بلاک چین Ethereum قابل برنامهریزی است، بنابراین کارهای بسیار بیشتری میتوان با اتر انجام داد. رمز ارز ETH به عنوان عامل حیات شبکه اتریوم در برنامه های مالی غیر متمرکز یا دیفای (DeFi)، صرافیهای غیر متمرکز، بازیها و موارد دیگر استفاده میشود.
اگر اتر خود را از دست بدهم چه اتفاقی میافتد؟
از آنجایی که هیچ نهاد متمرکزی وجود ندارد، شما مسئول سرمایه خود هستید. میتوانید دارایی خود را در صرافی یا کیف پولتان ذخیره کنید. توجه به این نکته مهم است که اگر از کیف پول خود استفاده میکنید، کاملاً باید از عبارت بازیابی خود مراقبت کرده و آن را در جایی ایمن نگه دارید، زیرا در صورت قطع دسترسی به والت خود، به این عبارات برای بازیابی وجوه نیاز دارید.
آیا تراکنشها در شبکه اتریوم را میتوانم برگردانم؟
هنگامی که دادهها به بلاک چین اتریوم اضافه شوند، تغییر یا حذف آن تقریبا غیرممکن است. این بدان معناست که وقتی تراکنشی انجام میدهید، مانند این است که آن تراکنش را روی سنگ حک کردهاید. بنابراین، همیشه قبل از ارسال اتر از صحیح بودن آدرس مقصد اطمینان حاصل کنید. اگر مبلغ زیادی ارسال میکنید، بهتر است ابتدا مبلغ کمی را ارسال کرده تا مطمئن شوید به آدرس درست ارسال میشود. با این اوصاف، به دلیل هک شدن یک قرارداد هوشمند، هارد فورکی در سال 2016 در شبکه اتریوم اتفاق افتاد، جایی که تراکنشهای مخرب به طور کامل معکوس شدند که البته، این اقدام یک قاعده نبوده و یک استثناء در شبکه بود.
آیا معاملات اتریوم خصوصی هستند؟
خیر، همه تراکنشهای اضافه شده به بلاک چین اتریوم به صورت عمومی قابل مشاهده هستند. حتی اگر نام اصلی شما روی آدرس اتریوم شما نباشد، هر کسی میتواند از طریق روشهای دیگر به هویت شما دست یابد.
آیا میشود با اتریوم درآمد کسب کرد؟
از آنجایی که ارزش اتر در نوسان است، میتوان با آن درآمد کسب کرد، همانطور که امکان ضرر نیز وجود دارد. برخی از افراد ممکن است اتر را برای مدت طولانی نگه دارند و معتقد باشند که این شبکه به یک لایه محاسباتی قابل برنامهریزی جهانی تبدیل میشود یا برخی دیگر ترجیح دهند آن را در برابر سایر آلتکوینها معامله کنند. هنوز، هر دوی این استراتژیها خطرات مالی خاص خود را دارند. شبکه اتریوم ستون اصلی جنبش دیفای است. اتر همچنین میتواند به عنوان وثیقه برای گرفتن وام، ساخت داراییهای مصنوعی و شاید در آینده در سهام استفاده شود. برخی از سرمایهگذاران ممکن است بیت کوین را در سبد سرمایهگذاری خود با دید بلند مدت قرار دهند و هیچ دارایی دیجیتال دیگری در پرتفوی آنها وجود نداشته باشد. در مقابل، دیگران ممکن است اتر و سایر آلتکوینها را در سبد سهام خود انتخاب کنند یا درصد مشخصی از آن را به معاملات کوتاه مدت (مثلاً معاملات روزانه یا نوسانگیری) اختصاص دهند. برای کسب درآمد در بازارها یک رویکرد کاملاً متناسب وجود ندارد و هر سرمایهگذار باید خودش تصمیم بگیرد که مناسبترین استراتژی با توجه به شخصیت خود و شرایطش چیست.
بیشتر بخوانید: بیت کوین، اتریوم یا ریپل؟ کدام یک در سبد پرتفوی تریدرهای برتر قرار دارد؟
خرید و نگهداری اتریوم
برای خرید اتریوم میتوان از صرافیهای بینالمللی معتبری همچون صرافی بایننس (Binance) استفاده کرد. به این صورت که با پرداخت ارزهای فیات همچون دلار و یورو و یا همچنین پرداخت بیت کوین، اقدام به خرید Ether نمود. اما برای کاربران ایرانی مشکلاتی در این مسیر وجود دارد. از طرفی پرداخت ارزهای فیات توسط کارتهای اعتباری بینالمللی صورت میگیرد که برای ایرانیان به راحتی در دسترس قرار ندارد و از طرفی دیگر بسیاری از صرافیهای بینالمللی از جمله بایننس از ارائه خدمات به کاربران ایرانی خودداری کرده و در صورتی که این صرافیها نسبت به هویت کاربر خود شک کنند، حساب کاربری وی را مسدود خواهند کرد. این مسئله میتواند منجر به از دست رفتن همیشگی داراییهای موجود در آن حساب گردد.
بیشتر بخوانید: آموزش صفر تا صد ترید ارزهای دیجیتال در صرافی بایننس
به عنوان راه حل منطقی و جایگزین میتوان برای خرید اتر از صرافیهای ایرانی استفاده کرد. یکی از صرافیهای معتبر ایرانی در این حوزه بیت 24 بوده که با امکان پرداخت و تسویه سریع، سهولت کار و عدم ریسکهای یاد شده را برای کاربران ایرانی به ارمغان آورده است.
چگونه میتوان اتر را ذخیره کرد؟
گزینه های زیادی برای ذخیره کوینها و توکنها وجود داشته که هرکدام موافقان و مخالفان خود را دارند. مانند هر زمان دیگری که با مسئلهای دارای ریسک مواجه میشویم، در این مورد نیز بهترین گزینه، ایجاد تنوع بین گزینههای مختلف موجود است.
به طور کلی، راهحلهای ذخیرهسازی میتواند مستقیم یا غیر مستقیم باشد. راهحل غیر مستقیم یا کاستدی (Custodial) به این معنی است که دارایی خود را به یک شخص ثالث میسپارید (مانند صرافی). در این حالت، برای انجام تراکنش با داراییتان، باید به سیستم شخص ثالث متصل شوید.
اما راهحل مستقیم یا غیر کاستدی (Non-Custodial) بالعکس است. شما با استفاده از والت رمز ارزی، کنترل بودجه شخصی خود را حفظ میکنید. بر خلاف کیف پولهای فیزیکی، داراییها در والتهای ارزهای دیجیتال نگهداری نمیشوند، بلکه کلیدهای خصوصی شما در آنها ذخیره شده و به شما این امکان را میدهند تا به داراییهای خود در بلاک چین دسترسی داشته باشید. به دلیل اهمیت این موضوع، بهتر است دوباره یادآوری کنیم که: ضروری است هنگام استفاده از کیف پول، از عبارت بازیابی خود پشتیبان تهیه کنید.
چگونه اتر خود را در والت اتریوم ذخیره کنیم؟
اگر میخواهید ETH را در والت ذخیره کنید، دو گزینه اصلی پیش رویتان وجود دارد: کیف پول گرم و کیف پول سرد.
کیف پول گرم
والت رمزنگاری شدهای که به طریقی به اینترنت متصل است، کیف پول گرم نامیده میشود. به طور معمول، این نوع والت یک برنامه موبایل یا کامپیوتری خواهد بود که به شما امکان میدهد داراییهایتان را در آن ذخیره و توکنها را ارسال یا دریافت کنید. از آنجایی که کیف پولهای گرم آنلاین هستند، بیشتر در معرض حمله قرار دارند، اما برای پرداختهای روزمره راحتترند. تراست والت (Trust Wallet) و کوینومی (Coinomi) مثالهایی از کیف پولهای موبایل با کاربرد آسان هستند که از تعداد زیادی کوین پشتیبانی میکنند.
کیف پول سرد
یک کیف پول سرد یک والت رمزنگاری بوده که به اینترنت متصل نیست و به همین خاطر احتمال حمله به آن به طور کلی کمتر است. با این حال، استفاده از Wallet سرد معمولاً کمتر از کیف پول گرم است. کیف پولهای سختافزاری مانند لجر نانو اس (Ledger Nano S) و ترزور (Trezor) یا والت کاغذی نمونههایی از Wallet سرد هستند، البته با توجه به خطرات کیف پول کاغذی استفاده از آنها تا حد زیادی منسوخ شده است.
بیشتر بخوانید: معرفی بهترین کیف پول های اتریوم (ETH) در سال 2020
بخشهای شبکه اتریوم
کاربران شبکه اتریوم را میتوان به بخشهای مختلفی تقسیم کرد. به هر عضو در شبکه اتریوم، گره یا نود (Node) گفته میشود. پس از آشنایی با انواع نودها، با بخشهای دیگر این شبکه یعنی استخراج و زبان برنامهنویسی آن بیشتر آشنا میشویم.
نود اتریوم چیست؟
گره یا نود (Node) اتریوم اصطلاحی است که میتواند برای توصیف برنامهای که به نوعی با شبکه Ethereum تعامل دارد، استفاده شود. نود اتریوم میتواند از برنامههای ساده کیف پول تلفن همراه گرفته تا رایانهای که یک نسخه کامل از بلاک چین را ذخیره میکند، باشد. همه نودها به نوعی به عنوان یک نقطه ارتباطی عمل میکنند، اما انواع مختلفی از نودها در شبکه Ethereum وجود دارد.
نود شبکه اتریوم چگونه کار میکند؟
اتریوم برخلاف بیت کوین، یک برنامه واحد به عنوان مرجع اجرای خود ندارد. در حالی که اکوسیستم بیت کوین از Bitcoin Core به عنوان نرم افزار اصلی نود استفاده میکند، اتریوم دارای طیف وسیعی از برنامههای منفرد (اما سازگار) مانند Geth و Parity است.
کلاینت گیث (Geth) که با عنوان Go Ethereum نیز شناخته میشود، یک رابط اجرای دستورات بوده که به ما امکان میدهد یک گره کامل اتریوم را اجرا کنیم. گیث به زبان Go پیادهسازی شده و امکان تولید بلاکهای جدید در بلاک چین، استخراج اتر، استقرار و تعامل با قراردادهای هوشمند، انتقال وجوه، بازرسی تاریخچه بلاک، ایجاد حساب کاربری و غیره را فراهم میکند.
کلاینت پریتی (Parity) یک نرم افزار متن باز بوده که به فرد اجازه میدهد گرهی را در شبکه عمومی اتریوم یا هر شبکه بلاک چین دیگری که از پروتکل Ethereum استفاده میکند، اجرا کند. این نرم افزار جایگزینی برای کلاینت گیث است.
نودهای کامل اتریوم
برای ارتباط با شبکه اتریوم به صورتی که تایید دادههای بلاک چین به طور مستقل امکانپذیر باشد، باید یک نود کامل را با استفاده از نرم افزاری مانند موارد یاد شده اجرا نمود. این نرم افزار بلاکها را از نودهای دیگر دانلود کرده و صحت تراکنشهای انجام شده را بررسی میکند. همچنین همه قراردادهای هوشمندی را که برای اطمینان از دریافت اطلاعات مشابه سایر نودها دریافت شده است، اجرا خواهد کرد. اگر همه آنطور که در نظر گرفته شده عمل کنند، میتوان انتظار داشت که هر نود یک نسخه مشابه از بلاک چین را نزد خود داشته باشد.
نودهای کامل برای عملکرد اتریوم حیاتی هستند. بدون گسترش چندین نود در سراسر جهان، این شبکه ویژگیهای مقاومت در برابر سانسور و غیر متمرکز بودن خود را از دست میدهد.
لایت نودهای اتریوم
اجرای یک نود کامل به شما امکان میدهد مستقیماً در سلامت و امنیت شبکه سهیم باشید. اما یک نود کامل اغلب برای کار کردن و همچنین نگهداری به دستگاه جداگانهای نیاز دارد. لایت نودها (Light Node) ممکن است گزینه بهتری برای کاربرانی باشد که قادر به اجرای یک نود کامل نیستند (یا اینکه ترجیح میدهند این کار را انجام ندهند).
همانطور که از نام آن پیداست، لایت نودها سبک هستند. این نوع گره از منابع کمتری استفاده کرده و حداقل فضا را اشغال میکند. به همین ترتیب، لایت نودها میتوانند در دستگاههای با مشخصات پایینتر مانند تلفنها یا لپتاپها کار کنند. اما این کم حجم بودن مشکلی نیز به همراه دارد: نودهای لایت کاملاً خودکفا نیستند. آنها بلاک چین را به طور کامل همگامسازی نمیکنند و بنابراین برای تغذیه اطلاعات مربوطه، به نودهای کامل نیاز دارند. نودهای سبک در بین کاربران عادی محبوب هستند.
نودهای استخراج اتریوم
یک گره استخراج یا ماینر میتواند نود کامل یا لایت باشد. برای استخراج اتریوم، کاربران به سخت افزار اضافی نیاز دارند. روشی که خیلی از ماینرها استفاده میکنند، ساخت ریگ استخراج (Mining Rig) است. در یک ریگ استخراج، کاربران چندین GPU (واحد پردازش گرافیک) را که در کنار یکدیگر اسمبل شدهاند، با سرعت بالا برای پیدا کردن هش مناسب بلاکها به شبکه متصل میکنند.
ماینرها دو گزینه دارند: استخراج به طور انفرادی یا پیوستن به یک استخر استخراج. استخراج انفرادی به این معنی است که ماینر به تنهایی برای ایجاد بلاک کار کرده و در صورت موفقیت، پاداش استخراج را دریافت میکند. اما روش دیگر اینگونه است که هنگام پیوستن به استخر ماینینگ، آنها قدرت هش کردن خود را با سایر کاربران ترکیب میکنند. با این کار احتمال پیدا کردن هش بلاک بیشتر میشود، اما باید پاداش بلاک بین اعضای استخر تقسیم گردد.
نودهای اتریوم چگونه اجرا میشوند؟
یکی از جنبههای خوب بلاک چین، دسترسی آزاد است. این بدان معنی است که هر کسی میتواند یک نود اتریوم را اجرا کرده و با تأیید تراکنشها و بلاکها، شبکه را تقویت کند.
همانطور که گفته شد، اتریوم دارای چندین پیاده سازی مختلف نرم افزار نود مانند Geth یا Parity است. برای اجرای یک گره باید با روند نصب و پیادهسازی کلاینت مدنظر آشنایی داشت. البته در صورت تمایل به اجرای یک گره بایگانی (Archive Node)، یک لپتاپ با کانفیگ متوسط برای اجرای یک نود کامل اتریوم کافی است. در عین حال، بهتر است از دستگاهی که به صورت روزمره با آن کار میکنید استفاده نکنید، زیرا میتواند سرعت آن را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
اجرای نود در دستگاههایی که همیشه میتوانند آنلاین باشند، بهترین عملکرد را دارد. اگر نود شما آفلاین شود، ممکن است مدت زمان زیادی طول بکشد تا دوباره آنلاین و با شبکه همگام شود. به همین ترتیب، بهترین راهحل دستگاههایی هستند که ارزان ساخته میشوند و نگهداری آنها آسان است. به عنوان مثال، اجرای لایت نود Ethereum حتی روی رزبری پای (Raspberry Pi) نیز امکانپذیر است.
چگونه اتریوم استخراج میشود؟
از آنجایی که شبکه اتریوم به زودی به اثبات سهام منتقل میشود، استخراج در Ethereum کار بلند مدتی نیست. پس از انجام انتقال، استخراجکنندگان اتر احتمالاً تجهیزات استخراج خود را به شبکه دیگری هدایت میکنند یا آن را به طور کامل میفروشند.
با این حال، اگر هنوز هم تمایل دارید در استخراج اتریوم شرکت کنید، به سخت افزار تخصصی مانند GPU یا ASIC احتیاج خواهید داشت. اگر به دنبال بازدهی معقول هستید، احتمالا میبایست از یک ریگ استخراج سفارشی استفاده و به برق ارزان دسترسی داشته باشید. در قدم بعدی باید یک کیف پول Ethereum تنظیم کرده و نرم افزار استخراج را برای استفاده از آن هماهنگ کنید. اینها همه نیاز به سرمایهگذاری قابل توجهی از زمان و پول دارد، بنابراین اگر میخواهید با این چالشها روبرو شوید، به دقت بررسی کنید.
پراگپو (ProgPoW) چیست؟
پراگپو مخفف Programmatic Proof of Work است. این افزونه پیشنهادی الگوریتم استخراج اتریوم، Ethash بوده که برای رقابت بیشتر GPUها با ASIC طراحی شده است.
مقاومت در برابر ASIC سالها در جامعه بیت کوین و جامعه اتریوم به شدت مورد بحث بوده است. در مورد بیت کوین، ASICها به نیروی استخراج غالب در شبکه تبدیل شدهاند. ولی در اتریوم، علیرغم وجود ASICها، سهم بسیار کمتری از شبکه را تاکنون در اختیار داشته و بخش قابل توجهی از ماینرها هنوز از GPU استفاده میکنند. البته ممکن است این تناسب به زودی تغییر کند، زیرا شرکتهای بیشتری در حال توسعه ASIC بهینهتر برای استخراج در شبکه اتریوم هستند. اما چگونه ASICها میتوانند مشکل ایجاد کنند؟
یک مسئله مهم در مورد ASICها این است که میتوانند تمرکززدایی شبکه را به شدت کاهش دهند. اگر استخراج توسط GPU سودآور نباشد و به اجبار عملیات استخراج توسط این ماینرها متوقف شود، نرخ هش میتواند فقط در دست تعداد انگشت شماری ماینرها باشد. این در حالی است که توسعه تراشههای ASIC هزینهبر بوده و فقط تعداد کمی از شرکتها توانایی و منابع لازم برای تهیه و استفاده از آنها را دارند. این امر با متمرکز ساختن استخراج اتریوم در دست چند شرکت، میتواند تهدیدی برای انحصار در بخش استخراج و به تبع آن امنیت شبکه باشد.
ادغام ProgPow از سال 2018 مورد بحث و مجادله است. در حالی که برخی فکر میکنند این افزونه برای اکوسیستم اتریوم میتواند مفید باشد، برخی دیگر با این احتمال مخالف هستند و این اتفاق میتواند باعث ایجاد یک هارد فورک شود. با کوچ به اثبات سهام، باید دید آیا ProgPow اصلا پیادهسازی خواهد شد یا خیر.
چه کسی نرم افزار اتریوم را توسعه میدهد؟
مانند بیت کوین، اتریوم متن باز است. هر کسی آزاد است که در توسعه پروتکل خود مشارکت کند یا بر بستر آن برنامهای ایجاد کند. در واقع، اتریوم در حال حاضر دارای بزرگترین جامعه توسعهدهندگان در فضای بلاک چین است. منابعی مانند Ethereum.org نقطه شروع بسیار خوبی برای توسعهدهندگانی است که میخواهند به فعالیت در این حوزه بپردازند.
سالیدیتی چیست؟
قراردادهای هوشمند ابتدا در دهه 1990 معرفی شدند، اما امکان ایجاد آنها بر بستر بلاک چینها چالشی کاملا متفاوت و جدید بود. زبان برنامهنویسی سالیدیتی (Solidity) در سال 2014 توسط گوین وود (Gavin Wood) معرفی و از آن زمان به زبان برنامه نویسی اصلی برای توسعه قراردادهای هوشمند در اتریوم تبدیل شده است. سالیدیتی مشابه Java ،JavaScript و ++C است.
اساسا، سالیدیتی همان چیزی است که نوشتن کدی را برای توسعهدهندگان فراهم میکند که بتوان آنها را به دستورالعملهایی تقسیم کرد که ماشین مجازی اتریوم (EVM) میتواند آنها را درک کند. اگر میخواهید درک بهتری از نحوه کار آن داشته باشید، Solidity GitHub مکان خوبی برای شروع است. لازم به ذکر است که Solidity تنها زبان در دسترس توسعهدهندگان اتریوم نیست. یکی دیگر از گزینههای محبوب Vyper است که شباهت بیشتری به پایتون دارد.
مقیاسپذیری و آینده اتریوم
به زبان ساده، مقیاسپذیری اندازه گیری توانایی یک سیستم در پاسخگویی به افزایش میزان بار کاری است. به عنوان مثال، در محاسبات، یک شبکه یا سرور را میتوان مقیاسبندی کرد تا تقاضای بیشتری را از طریق روشهای مختلف انجام دهد. در رمز ارزها نیز مقیاسپذیری به این معنی است که بلاک چین چه تعداد تراکنش را در لحظه میتواند پردازش کند.
بیشتر بخوانید: مقیاس پذیری بلاک چین و ارزهای دیجیتال – Scalability چیست؟
چرا مقیاس پذیری برای اتریوم مهم است؟
طرفداران اتریوم معتقدند که نسل بعدی اینترنت روی این پلتفرم ساخته خواهد شد. در واقع مفهوم وب 3 (Web 3.0) یک توپولوژی غیر متمرکز را ایجاد میکند که با کم کردن واسطه، تمرکز بر حریم خصوصی و تغییر به سمت مالکیت واقعی دادههای شخصی، مشخص میشود. این مفهوم با استفاده از محاسبات توزیع شده در قالب قراردادهای هوشمند و پروتکلهای ذخیره سازی و ارتباطی توزیع شده، ساخته میشود.
برای دستیابی به این هدف، باید تعداد تراکنشهایی که شبکه اتریوم میتواند بدون آسیب رساندن به غیر متمرکز بودن انجام دهد، به طور گسترده افزایش یابد. در حال حاضر، اتریوم با محدود کردن اندازه بلاک، مانند بیت کوین، حجم معاملات را محدود نمیکند. در عوض، یک گس لیمیت برای هر بلاک وجود دارد که اجازه نمیدهد از یک مقدار مشخصی بیشتر گس در یک بلاک قرار گیرد.
به عنوان مثال، اگر محدودیت گس بلاکی 100,000 گیگاوی باشد، امکان انجام ده تراکنش با محدودیت گس 10,000 گیگاوی و یا دو تراکنش 50,000 گیگاوی با آن وجود دارد، اما هر تراکنش دیگری که در کنار این تراکنشها ارسال شود، باید منتظر بلاک بعدی بماند.
چنین محدودیتی برای سیستمی که همه از آن استفاده میکنند، مناسب نیست. اگر تراکنشهای در انتظار، بیشتر از فضای موجود در یک بلاک باشد، به زودی با حجم بالایی تراکنش انجام نشده مواجه خواهیم شد، قیمت گس افزایش خواهد یافت و کاربران برای انجام تراکنشهای خود باید هزینه بیشتری بپردازند. بسته به میزان شلوغی شبکه، عملیات ممکن است برای موارد خاص بیش از حد گران شود.
افزایش محبوبیت CryptoKitties نمونهای بارز از محدودیتهای اتریوم در این زمینه بود. در سال 2017، این بازی مبتنی بر بستر Ethereum بسیاری از کاربران را وادار به انجام تراکنشهایی برای شرکت در تولید گربههای دیجیتال خودشان کرد (که به نوعی توکن غیرقابل تعویض بودند). آنقدر این بازی محبوب شد که تراکنشهای در حال انتظار سر به فلک کشید و منجر به ازدحام شدید شبکه برای مدتی شد.
سهگانه مقیاسپذیری بلاک چین
به نظر میرسد که صرف بالا بردن گس لیمیت بلاک میتواند همه مشکلات مقیاس پذیری را کاهش دهد. هرچه سقف بالاتر باشد، تراکنشهای بیشتری میتوانند در یک بازه زمانی مشخص پردازش شوند، درست است؟
متأسفانه بدون از بین بردن خصوصیات اصلی اتریوم، این امر امکان پذیر نیست. ویتالیک بوترین برای نشان دادن تعادل مورد نیاز یک بلاک چین با عملکرد مناسب، سهگانه مقیاس پذیری را مطابق تصویر زیر ارائه کرد.
با انتخاب و بهینهسازی دو مولفه از این سهگانه، ویژگی سوم بسیار ضعیف خواهد بود. بلاک چینهایی مانند اتریوم و بیت کوین امنیت و تمرکززدایی را در اولویت قرار دادهاند. الگوریتمهای اجماع آنها امنیت شبکه که از هزاران گره یا نود (Node) تشکیل شده است را تضمین میکند، اما این امر منجر به مقیاس پذیری ضعیف میشود. با وجود تعداد زیادی گره و دریافت و تأیید اعتبار تراکنشها توسط آنها، شبکه بسیار کندتر از گزینههای متمرکز خواهد بود. در سناریوی دیگر، گس لیمیت بلاک میتواند برداشته شود تا شبکه به امنیت و مقیاس پذیری دست یابد، اما دیگر به همان اندازه غیر متمرکز نخواهد بود.
اجازه دهید کمی بیشتر در این مورد صحبت کنیم. تراکنشهای بیشتر در یک بلاک، منجر به ایجاد بلاکهای بزرگتر میشوند. نودهای موجود در شبکه باید آنها را دانلود و تولید کرده و این فرایند به سختافزار فشار بیشتری وارد میکند. وقتی گس لیمیت بلاک افزایش یابد، اعتبارسنجی، ذخیره و ساخت بلاک برای نودها دشوارتر میشود. در نتیجه، شما انتظار دارید نودهایی که قادر به ادامه کار نیستند، از شبکه خارج شوند. با ادامه این کار، فقط بخشی از نودهای قدرتمند قادر به مشارکت هستند که منجر به تمرکز بیشتر شبکه میشود. ممکن است در نهایت به بلاک چینی ایمن و مقیاسپذیر دست یابید، اما غیر متمرکز نخواهد بود.
سرانجام، میتوان بلاک چینی معطوف بر تمرکززدایی و مقیاس پذیری را تصور کرد. برای سریع و غیر متمرکز بودن، باید از الگوریتم اجماعی استفاده شود که امنیت شبکه در آن دیده نشود.
اتریوم چه تعداد تراکنش را میتواند پردازش کند؟
در سالهای اخیر، شبکه اتریوم به ندرت از 15 تراکنش در ثانیه (TPS) فراتر رفته است. برای پلتفرمی که قصد دارد به “رایانه جهانی” تبدیل شود، این عدد بسیار پایین به نظر میرسد.
راهحلهای مقیاسپذیری مدتها بخشی از نقشه راه اتریوم بودهاند. پلاسما یکی از نمونههای این راهحلها است. این هدف برای افزایش کارایی Ethereum بوده، اما این تکنیک ممکن است در سایر شبکههای بلاک چین نیز به کار گرفته شود.
اتریوم 2 چیست؟
با توجه به تمام پتانسیلهای خود، اتریوم در حال حاضر محدودیتهای قابل توجهی دارد. در بخش قبلی در مورد مقیاس پذیری صحبت شد. به طور خلاصه، اگر اتریوم قصد دارد ستون فقرات سیستم جدید مالی باشد، باید بتواند تراکنشهای بسیار بیشتری را در هر ثانیه پردازش کند. با توجه به ماهیت غیر متمرکز شبکه، این یک مشکل فوق العاده دشوار بوده و توسعهدهندگان Ethereum سالها است که در مورد آن فکر میکنند.
انتقاد دیگر از اتریوم (و سایر ارزهای رمزپایه با الگوریتم اجماع اثبات کار) این است که به طرز باورنکردنی منابع زیادی را مصرف میکند. برای پیوستن موفقیت آمیز بلاک به بلاک چین، آنها باید استخراج شوند. این در حالی است که برای ایجاد یک بلاک به این روش، نودها باید محاسباتی را که مقادیر زیادی برق مصرف میکند، انجام دهند.
برای رفع محدودیتهای فوق، مجموعه عمدهای از بروزرسانیها ارائه شده که در مجموع با نام اتریوم 2.0 یا سرنیتی (Serenity) شناخته میشود. پس از راه اندازی کامل Ethereum 2.0، انتظار میرود عملکرد شبکه به میزان قابل توجهی بهبود پیدا کند.
شاردینگ اتریوم چیست؟
همانطور که در بالا ذکر شد، هر نود یک نسخه از کل بلاک چین را ذخیره میکند. هر زمان که بلاکی تولید شئد، هر یک از نودها باید آپدیت شوند که پهنای باند و حافظه موجود آنها را مصرف میکند.
با استفاده از روشی به نام شاردینگ (Sharding)، احتمالا دیگر این کار لازم نباشد. این نام به روند تقسیم شبکه به زیر مجموعههایی از گرهها اشاره دارد. این زیرمجموعهها شاردها هستند. هر یک از این شاردها، تراکنشها و قراردادهای خاص خود را پردازش میکنند، اما با این وجود میتوانند در صورت لزوم با دیگر زیرمجموعههای شبکه ارتباط برقرار کنند. هر شارد به طور مستقل اعتبارسنجی میکند و دیگر نیازی به دریافت و ذخیره اطلاعات از سایر شاردهای شبکه نیز ندارد.
شاردینگ یکی از پیچیده ترین راهکارهای مقیاسپذیری بوده که برای طراحی و اجرای آن به کار زیادی احتیاج است. با این حال اگر با موفقیت اجرا شود، یکی از موثرترین موارد نیز خواهد بود که ظرفیت شبکه را با توجه به درخواستها به میزان قابل توجهی افزایش خواهد داد.
پلاسما در اتریوم چیست؟
پلاسما (Plasma) در اتریوم یک راه حل مقیاسپذیری خارج از زنجیره (Off-Chain) بوده و هدف آن افزایش تعداد تراکنشها با خارج کردن آنها از شبکه اصلی بلاک چین است. از این نظر، شباهتهایی با شبکههای جانبی و کانالهای پرداخت دارد.
با استفاده از پلاسما، زنجیرههای ثانویه به زنجیره اصلی اتریوم وصل میشوند، اما ارتباطات به حداقل میرسد. این زنجیرهها کم و بیش مستقل عمل میکنند، اگرچه کاربران هنوز برای حل اختلافات یا تکمیل فعالیتهای خود در زنجیرههای ثانویه به زنجیره اصلی تکیه میکنند.
کاهش میزان دادههایی که نودها باید ذخیره کنند، برای مقیاسپذیری موفقیتآمیز اتریوم حیاتی است. پلاسماها در واقع قراردادهای هوشمندی در شبکه اتریوم هستند که به توسعهدهندگان اجازه میدهند تا عملکرد زنجیرههای جانبی خود را روی زنجیره اصلی منعکس کنند. همچنین شایان ذکر است توسعهدهندگان در ایجاد برنامههایی با اطلاعات یا فرایندهایی که ذخیره یا اجرای آنها در زنجیره اصلی بسیار هزینهبر است، آزاد هستند.
رولآپ در اتریوم چیست؟
رولآپ (Rollup) مانند پلاسما است، به این معنا که هدف آن حل مشکل مقیاسپذیری اتریوم با انتقال تراکنشها به بیرون بلاک چین اصلی است. حال رولآپ چگونه کار میکند؟
یک قرارداد در زنجیره اصلی، کلیه سرمایههای موجود و اثبات رمزنگاری وضعیت فعلی این زنجیره را در زنجیره ثانویه نگه میدارد. اپراتورهای این زنجیره ثانویه که به قرارداد شبکه اصلی متصلاند، به حصول اطمینان از انتقالهای معتبر به قرارداد شبکه اصلی، متعهد هستند. ایده این است که چون این حالت خارج از زنجیره اصلی صورت میگیرد، نیازی به ذخیره دادهها در بلاک چین نیست. وجه تمایز اصلی رولآپ و پلاسما، در نحوه ارسال تراکنشها به زنجیره اصلی نهفته است. با استفاده از یک نوع تراکنش خاص، تعداد زیادی از تراکنشها را میتوان در یک بلاک ویژه به نام بلاک Rollup جمع کرد.
دو نوع رولآپ وجود دارد: Optimistic و ZK Rollup. هر دو صحت انتقال و وضعیت دادهها را به طرق مختلف تضمین میكنند.
زیکی رولآپ (ZK Rollup) تراکنشها را با استفاده از یک روش تأیید رمزنگاری به نام اثبات دانایی صفر (Zero-knowledge proof) ارسال میکند. به طور خاص، به این رویکرد زیکی اسنارک (zk-SNARK) گفته میشود. با استفاده از این روش، اجزای مختلف میتوانند به یکدیگر ثابت کنند که اطلاعات خاصی دارند بدون اینکه فاش شود این اطلاعات چیست.
در مورد ZK Rollups، این اطلاعات تغییر وضعیت است که به زنجیره اصلی ارسال میشود. یک مزیت بزرگ ZK Rollups این است که فرآیند آن میتواند تقریباً بلافاصله اتفاق بیفتد و عملا هیچ فرصتی برای ارسال دادههای مخرب وجود ندارد.
ماشین مجازی آپتیمیستیک (Optimistic Virtual Machine) که به اختصار آن را OVM مینامیم، یک اجرای خوشبینانه ماشین مجازی اتریوم (Ethereum Virtual Machine) بوده که در آن به هر مرحله محاسباتی، “انتقال” گفته میشود. این انتقالها توسط هر کاربر که مایل به محاسبه یا تأیید آخرین وضعیت موجود در یک قرارداد برای تأیید اثبات تقلب است، ارزیابی میشود. این را میتوان به عنوان EVM سازگار با لایه دوم در داخل EVM در نظر گرفت. به منظور ایجاد محیط مجازی OVM، از تورینگ کامل EVM برای جاسازی عملکرد EVM sandbox به طور مستقیم در داخل آن، با یک لایه آدرسدهی مجازی و ذخیرهسازی مجازی استفاده میشود.
آپتیمیستیک رولآپ (Optimistic Rollup) مقدار مقیاسپذیری را فدای انعطافپذیری بیشتر میکند. با استفاده از یک ماشین مجازی به نام (OVM)، آپتیمیستیک رولآپها امکان برقراری قراردادهای هوشمند روی این زنجیرههای ثانویه را فراهم میکنند. از طرف دیگر، هیچ مدرک رمزنگاری مبنی بر درست بودن انتقال وضعیت ارسالی به زنجیره اصلی وجود ندارد. برای کاهش این مسئله، تاخیر اندکی وجود دارد که به کاربران اجازه میدهد بلاکهای نامعتبر ارسال شده به زنجیره اصلی را تشخیص داده و رد کنند.
اثبات سهام اتریوم چیست؟
اثبات سهام (Proof of Stake) یک روش جایگزین اثبات کار (Proof of Work) برای اعتبارسنجی بلاکها است. در سیستم اثبات سهام، بلاکها استخراج نمیشوند، بلکه ضرب میشوند (یا ساخته میشوند). به جای اینکه ماینرها با قدرت هش رقابت کنند، یک نود (یا اعتبار سنج) به صورت دورهای به طور تصادفی برای اعتبار بخشیدن به بلاک مشخص میشود. اگر این گره کار خود را به درستی انجام دهد، تمام کارمزد تراکنشهای آن بلاک را دریافت میکند و بسته به پروتکل، اگر شبکه برای اعتبارسنجی دارای پاداش باشد، پاداش بلاک را نیز دریافت خواهد کرد.
از آنجایی که هیچ استخراجی در کار نیست، روش اثبات سهام دارای ضرر بسیار کمتری برای محیط زیست است. اعتبار سنجها به اندازه ماینرها انرژی مصرف نمیکنند و میتوانند بلاکها را با انرژی و سختافزار بسیار کمتری تولید کنند.
در بخشی از تغییرات اتریوم 2.0، این شبکه قرار است از نسخه اثبات کار به اثبات سهام منتقل شود. این بروزرسانی تحت عنوان کسپر (Casper) شناخته میشود. اگرچه هنوز تاریخ دقیقی مشخص نشده است، اما فرایند اولیه آن در نوامبر سال 2020 (آبان 98) آغاز شد.
مزایای کسپر اتریوم
یکی از مزایای کسپر این است که با روش اثبات سهام، به اتریوم کمک میکند تا با محیط زیست سازگار شود. وقتی صحبت از برق و منابع محاسباتی میشود، سیستمهای مبتنی بر اثبات کار بسیار پرمصرف هستند. در مقابل، مدلهای اثبات سهام انرژی بسیار کمتری استفاده میکنند. وقتی سرانجام یک مدل اثبات سهام کامل در اتریوم اجرا شود، دیگر برای استخراج بلاکها به ماینرها نیازی نخواهد بود، بنابراین منابع مورد نیاز برای تداوم شبکه بسیار کمتر خواهد شد.
یکی دیگر از مزیتهای بالقوه کسپر مربوط به امنیت است. اساساً، کسپر به عنوان یک دفتردار دفتر اتریوم 2.0 عمل خواهد کرد. بنابراین اگر یک اعتبارسنج اقدام مخربی انجام دهد، سریعاً حذف و مجازات میشود. مجازات تقلب در قوانین اعتبارسنجی در شبکه اتریوم 2 بسیار سنگین و گران است. با این حال، توسعهدهندگان هنوز در حال بحث درباره احتمال حملات 51 درصدی هستند.
بیشتر بخوانید: حمله 51 درصدی در بلاکچین چیست؟
سرانجام، یکی دیگر از مزیتهایی که افراد معتقدند کسپر به ارمغان خواهد آورد، تمرکززدایی بیشتر شبکه اتریوم است. در حال حاضر، کسانی که از قدرت بالاتری در شبکه برخوردارند، افرادی هستند که منابع لازم برای اجرای عملیات استخراج را دارند. در آینده، هر کسی که بتواند مقدار مناسبی رمز ارز اتر را خریداری کند، میتواند به امنیت بلاک چین آن کمک کند.
محدودیتهای کسپر اتریوم
برای اجرای نهایی کسپر، یک راه طولانی در پیش است. در حال حاضر، کارآیی و امنیت این پروتکل هنوز اثبات نشده و بسیاری از جزئیات باید تعریف و تنظیم شوند. تا زمانی که نسخهای از آن در فاز صفر ارتقا اتریوم 2 یا سرنیتی اجرا نشود، نمیتوانیم از نحوه شکلگیری و رفتار آن مطمئن باشیم.
یکی دیگر از محدویتهای تئوری کسپر، عدم امکان نهایی کردن بلاکها در صورت اختلال در سیستم اعتبارسنجی اتریوم است. با توجه به ساختاری که تاکنون کسپر دارد، هنوز در برابر حملات 51 درصدی کاملاً مقاوم نیست. به غیر از اینها، برای تعیین قوانینی برای فورک که ممکن است هنگام پاسخ به حملات احتمالی مورد نیاز باشد، هنوز برنامه مشخصی رسما اعلام نشده است.
استیکینگ چیست؟
در پروتکلهای اثبات کار، امنیت شبکه توسط ماینرها تضمین میشود. ماینرها تقلب نخواهند کرد، زیرا باعث اتلاف برق و از دست دادن پاداشهای احتمالی میشوند. در اثبات سهام، چنین چیزی وجود ندارد و اقدامات اقتصادی و رمزنگاری متفاوتی برای اطمینان از امنیت شبکه در نظر گرفته شده است.
به جای خطر اتلاف، آنچه مانع رفتارهای مخرب میشود، خطر از دست دادن سرمایه است. اعتبارسنجها باید سهمی (به معنای دارایی رمز ارز) را برای واجد شرایط بودن، ارائه دهند. در مورد اتریوم، در صورت تقلب یک گره، مقدار مشخصی از اترهای استیک شده یا سپرده شده از سوی آن گره، از بین خواهد رفت. همچنین اگر یک گره واکنشی نسبت به یک رفتار مخرب نشان ندهد یا آفلاین باشد، به آرامی از سپرده او به عنوان جریمه کسر میشود. با این حال، اگر اعتبارسنج نودهای دیگری را نیز اجرا کند، پاداش بیشتری دریافت خواهد کرد.
چه مقدار اتر برای استیکینگ اتریوم نیاز است؟
حداقل اتر لازم برای هر نود 32 واحد رمز ارز ETH است. علت زیاد بودن این مقدار، کاهش خطر حمله 51 درصد است.
چه مقدار اتر با استیکینگ در شبکه اتریوم کسب میشود؟
این سوال سادهای نیست، البته بر اساس مقدار اتر استیک شده و همچنین بر اساس مقدار کل رمز ارز ETH موجود در شبکه و نرخ تورم، میتوان تخمینهایی برای آن متصور بود. به عنوان یک تخمین بسیار تقریبی و بر اساس محاسبات فعلی، بازده استیکینگ ارز دیجیتال اتریوم تقریبا 6 درصد است. به خاطر داشته باشید که این فقط یک برآورد بوده و ممکن است در آینده تغییر کند.
چه مدت اتر من هنگام استیکینگ قفل میشود؟
به طور کلی برداشت اتریوم سپرده شده در قرارداد Ethereum 2.0 تا آغاز فاز 1.5 امکان پذیر نیست. پس از اجرایی شدن این فاز، برای برداشتن رمز ارز ETH از اعتبارسنجی، صف وجود خواهد داشت. اگر هیچ صفی وجود نداشته باشد، حداقل زمان برداشت 18 ساعت است، اما این زمان به طور متغیر بر اساس تعداد اعتبارسنجهایی که قصد خارج شدن از استیکینگ را دارند، تنظیم میشود.
چه خطری برای استیکینگ اتر وجود دارد؟
از آنجایی که گره در شبکه اعتبارسنجی میکند و مسئولیت حفظ امنیت شبکه را بر عهده دارد، خطراتی وجود دارد که باید در نظر گرفته شود. اگر نود اعتبارسنج برای مدت طولانی آفلاین شود، ممکن است قسمت قابل توجهی از سپرده خود را از دست دهد. همچنین، اگر سپرده گره در هر زمان به کمتر از 16 واحد رمز ارز اتر برسد، از مجموعه اعتبارسنجها حذف خواهد شد.
همچنین لازم است یک فاکتور خطر سیستماتیک نیز مد نظر قرار بگیرد. اثبات سهام قبلاً در چنین مقیاسی اجرا نشده است، بنابراین نمیتوانیم کاملاً مطمئن باشیم که به نوعی شکست نخواهد خورد. نرم افزارها همیشه دارای اشکال و آسیبپذیری هستند و این امر میتواند اثر مخرب داشته باشد، به ویژه هنگامی که ارزشی برابر با میلیاردها دلار در معرض خطر باشد.
اتریوم و دیفای
امور مالی غیر متمرکز (Decentralized Finance) یا به اختصار DeFi جنبشی بوده که هدف آن تمرکززدایی برنامههای مالی است. دیفای بر اساس بلاک چینهای متن باز عمومی ساخته شده و دسترسی هر کسی با اتصال به اینترنت بدون نیاز به هیچ مجوزی به آن آزاد است. سیستم مالی غیر متمرکز یک عنصر مهم برای استفاده بالقوه میلیاردها نفر از این فضای جدید مالی جهانی است.
در اکوسیستم در حال رشد دیفای، کاربران با قراردادهای هوشمند و یکدیگر از طریق شبکههای همتا به همتا (P2P) و برنامه های غیرمتمرکز (DApps) ارتباط برقرار میکنند. مزیت بزرگ DeFi این است که اگرچه همه اینها را ممکن میکند، اما در عین حال کاربران همچنان مالکیت وجوه خود را در همه زمانها حفظ میکنند.
به زبان ساده، جنبش امور مالی غیرمتمرکز با هدف ایجاد یک سیستم مالی جدید و عاری از محدودیتهای موجود حال حاضر بنا شده است. به دلیل درجه نسبتا بالای تمرکززدایی و تعداد زیاد توسعهدهنده، بیشتر نرمافزارها و پلتفرمهای دیفای در حال حاضر بر بستر شبکه اتریوم ساخته شدهاند.
بیشتر بخوانید: دیفای چیست؟ DeFi در بلاک چین و ارز دیجیتال به زبان ساده
برای چه مواردی میتوان از امور مالی غیر متمرکز استفاده کرد؟
همانطور که احتمالا میدانید، یکی از مزایای بزرگ بیت کوین این است که برای هماهنگی عملکرد شبکه به هیچ نهاد مرکزی و هماهنگ کنندهای احتیاج ندارد. حال به این مسئله فکر کنید که اگر از این مدل به عنوان ایده اصلی استفاده شده و برنامههای قابل برنامهریزی در آن قرار داده شوند، این پتانسیل و ویژگی بسیار خوبی برای برنامههای کاربردی دیفای است. در این صورت، هیچ هماهنگکننده مرکزی یا واسطهای و هیچ هدف مشخصی برای تخریب و دستبرد وجود ندارد.
همانطور که در بالا ذکر شد، یکی از مزایای بزرگ دیفای دسترسی آزاد است. میلیاردها نفر در سراسر جهان وجود دارند که دسترسی مناسبی به هر نوع خدمات مالی ندارند. آیا میتوانید تصور کنید که چگونه روزمره خود را بدون اطمینان از امور مالی خود مدیریت میکنند؟ میلیاردها نفر اینگونه زندگی میکنند و در نهایت، این جمعیتی است که DeFi سعی در ارائه خدمات به آنان دارد.
آیا دیفای میتواند وارد زندگی روزمره شود؟
ویژگیهای دیفای همه عالی به نظر میرسند، پس چرا هنوز این سیستم دنیا را تسخیر نکرده است؟ در حال حاضر، اکثر برنامههای DeFi به سختی مورد استفاده قرار گرفته، محدودند، مرتبا تجزیه شده و بسیار آزمایشی هستند. همانگونه که به نظر میرسد، مهندسی چارچوبهای این اکوسیستم به ویژه در یک محیط توسعه غیر متمرکز بسیار دشوار است.
حل تمام چالشهای ساخت اکوسیستم DeFi راهی طولانی پیش روی مهندسان نرم افزار، نظریه پردازان تئوری بازی، طراحان مکانیزم و بسیاری دیگر است. به همین ترتیب، اینکه آیا برنامههای دیفای اصلا به تایید جریان اصلی میرسند یا خیر، باید منتظر ماند.
چه برنامههایی بر بستر DeFi وجود دارد؟
یکی از محبوبترین موارد استفاده برای امور مالی غیر متمرکز، استیبل کوینها هستند. استیبل کوینها توکنهای یک بلاک چین هستند که ارزش آنها به یک دارایی در دنیای واقعی، مانند یک ارز فیات وابسته است. به عنوان مثال، تتر به ارزش دلار آمریکا وابسته است. چیزی که استفاده از این توکنها را راحت میکند، این است که چون بر بستر بلاک چین هستند، ذخیره و انتقال آنها بسیار آسان است.
یکی دیگر از انواع برنامههای محبوب در این حوزه، پلتفرمهای وامدهی هستند. بسیاری از خدمات همتا به همتا (P2P) وجود دارد که به شما امکان میدهد وجوه خود را به دیگران وام دهید و در ازای آن سود دریافت کنید. از مطرحترین پروتکلهای وامدهی یا لندینگ (Lending) در فضای دیفای، آوه (Aave) و کامپاند فایننس (Compound Finance) بوده که بر بستر اتریوم پیادهسازی شدهاند.
با این حال، هیجان انگیزترین قسمت دیفای برنامههایی هستند که طبقهبندی آنها دشوار است. این برنامهها شامل انواع بازارهای همتابههمتا و غیر متمرکز هستند، جایی که کاربران میتوانند داراییهای رمزنگاری شده و سایر موارد دیجیتال را مبادله کنند. آنها همچنین میتوانند ایجاد داراییهای مصنوعی را امکانپذیر سازند، جایی که هر کسی میتواند تقریبا برای هر چیزی که دارای ارزش است، بازاری ایجاد کند. سایر کاربردها میتواند شامل بازارهای پیشبینی، ابزارهای مشتقه و بسیاری موارد دیگر باشد.
صرافیهای غیر متمرکز بر بستر شبکه اتریوم
صرافیهای غیر متمرکز یا دکس (DEX) پلتفرمهایی هستند که امکان انجام معامله به صورت مستقیم بین کیف پولهای کاربران را فراهم میکنند. هنگامی که در یک صرافی متمرکز معامله میکنید، وجوه خود را ابتدا به آن صرافی ارسال کرده و از طریق سیستمهای داخلی آن به معامله میپردازید. مبادلات در صرافیهای غیر متمرکز متفاوت است. از طریق جادوی قراردادهای هوشمند، این پلتفرمها به شما اجازه میدهند مستقیما از والت رمزنگاری خود ترید کرده و امکان هک و سایر خطرات را از بین ببرید.
بیشتر بخوانید: صرافی غیر متمرکز – Decentralized Exchange یا دکس – DEX چیست؟
مطرحترین صرافی غیر متمرکز، صرافی یونی سواپ است که توانسته جایگاه بالایی در میان صرافیهای ارز دیجیتال بهدست آورد. از دیگر دکسها میتوان به بالانسر (Balancer)، کرو فایننس (Curve.fi) و سوشی سواپ (SushiSwap) اشاره کرد که همگی روی بلاک چین اتریوم ساخته شدهاند.
در تصویر بالا، تفاوت بین مبادلات متمرکز و غیر متمرکز را نشان دادهایم. در سمت چپ، میبینیم که صرافی متمرکز به عنوان واسط بین کاربران قرار دارد. بنابراین، اگر آلیس میخواهد توکن A را با توکن B باب معامله کند، ابتدا باید داراییهای خود را به صرافی واریز کنند. پس از معامله، صرافی متمرکز ترازهای خود را بر این اساس تغییر میدهد.
به همین ترتیب، در سمت راست یک مبادله غیر متمرکز نمایش داده شده است. توجه میکنید که شخص ثالثی در معامله شرکت ندارد. در عوض، توکن آلیس با استفاده از یک قرارداد هوشمند مستقیما برای باب ارسال میشود. به این ترتیب، هیچ یک از طرفین نیازی به اعتماد به یک واسطه ندارند، زیرا شرایط قرارداد آنها به طور خودکار قابل اجرا است.
از فوریه 2020، صرافیهای غیر متمرکز بیشترین کاربرد را بر بستر بلاک چین اتریوم داشتهاند. با این حال، حجم معاملات در مقایسه با صرافیهای متمرکز هنوز اندک است. با این وجود، اگر توسعهدهندگان و طراحان DEX تجربه کاربری بهتری را برای استقبال بیشتر ارائه دهند، DEXها میتوانند در آینده با صرافیهای متمرکز رقابت کنند.
نقشه راه اتریوم از ابتدا تاکنون
در بخش انتهایی این مقاله، به طور خلاصه به نقشه راه پروژه اتریوم و آنچه که طی سالهای گذشته پیرامون این ارز دیجیتال رخ داد، میپردازیم.
سالهای 2013 تا 2014
وایت پیپر اتریوم
در نوامبر 2013 وایت پیپر اتریوم که فناوری پیشنهادی را توصیف میکرد، توسط ویتالیک بوترین منتشر شد.
بنیاد اتریوم
بنیاد Ethereum در ژوئن 2014 برای حمایت از توسعه بستر ارز رمزنگاری شده اتر تاسیس شد. در ابتدا، توسعه پلتفرم اتریوم تحت نظر یک شرکت سوئیسی به نام Ethereum Switzerland GmbH بود.
سال 2015
ویتالیک بوترین و تیمش نهمین و آخرین اثبات مفهوم معروف به المپیک را در ماه مه 2015 (اردیبهشت 94) به پایان رساندند. در تاریخ 30 ژوئیه، بلاک چین اتریوم که با عنوان Frontier نیز شناخته میشود، به دنیا آمد.
المپیک
المپیک (Olympic) شبکه آزمایشی اتریوم بود که در ماه مه سال 2015 (اردیبهشت 94) راه اندازی شد. این شبکه خصوصی به توسعه دهندگان اتریوم اجازه میداد تا قبل از انتشار عمومی، در پروتکل اتریوم نسبت به راهحلهای مختلف کار کنند.
فرانتیر
فرانتیر (Frontier) اولین مرحله از شبکه اتریوم بود و قابلیتهای اساسی اتریوم را فراهم میکرد. کاربران میتوانستند با استفاده از این نسخه اتر خرید و فروش کنند. آنها همچنین امکان انجام استخراج اتر و ساخت، آزمایش و بارگذاری قراردادهای هوشمند اتریوم و برنامههای توزیع شده را داشتند.
اولین عرضه عمومی کوین شبکه اتریوم
اولین عرضه عمومی سکه در شبکه اتریوم، Augur نام داشت. ICO رمزنگاری Augur در آگوست 2015 (مرداد 94) راه اندازی و تا سپتامبر 2015 (شهریور 94) ادامه داشت. بیش از پنج میلیون دلار برای توسعه اتریوم در این عرضه جمعآوری شد.
سال 2016
هوماستد
هوماستد (Homestead) به طور گستردهای فاز 2 تکامل توسعه اتریوم در نظر گرفته شده است. این مرحله شامل سه به روزرسانی اساسی برای شبکه اتریوم بود: از بین بردن مرکزیت در شبکه، امکان برقراری ارتباط بین کاربران و معامله با اتر، نوشتن و استقرار قراردادهای هوشمند.
The DAO
سازمان خودمختار غیر متمرکز Decentralized Autonomous Organization که به اختصار آن را DAO مینامیم علیرغم عمر کوتاه خود، رویداد بسیار مهمی بود. تیم دائو توانست از طریق فروش توکن در سال 2016، 150 میلیون دلار جمعآوری کند، اما یک هکر ناشناخته با استفاده از یک باگ، 50 میلیون دلار اتر (ETH) را به سرقت برد. این امر باعث شد تا جامعه توسعهدهندگان برای بازیابی وجوه مسروقه به تکاپو بیفتد. در نتیجه، این شبکه هاردفورکی را تجربه کرد که شبکه جدید اتریوم و شبکه قدیمی اتریوم کلاسیک نامیده شد.
اتریوم کلاسیک
بر اساس رویداد بحث برانگیز DAO، این هارد فورک به طور گستردهای به عنوان تنها هارد فورک اتریوم شناخته میشود.
تنجرین ویسل (Tangerine Whistle)
در این بهروزرسانی قیمت گس برای محاسبات مشخص افزایش یافت تا پیچیدگی واقعی محاسباتی منعکس گردد. این امر همچنین به گرانتر شدن حملات احتمالی انجامید، هرچند احتمال آن را به صفر نرساند.
اسپوریوس دراگون (Spurious Dragon(
به روز رسانی دیگری در سال 2016 بود که با انگیزه ارتقا امنیت شبکه اتفاق افتاد.
سال 2017
در این سال ICO های اتریوم شروع به کار کردند. این مسئله باعث انفجار شرکتهای متمرکز بر رمز ارزها و بلاک چین شد. Enterprise Ethereum Alliance نیز در این سال راهاندازی شد.
روسیه اتریوم را تأیید کرد و AVATrade و eToro امکان معامله اتر را اضافه کردند. بسیاری از شرکتهای جدید شروع به استفاده از قراردادهای هوشمند اتریوم برای ایجاد توکنهای مشتق کردند. این عوامل همه برای اتر شتابی را ایجاد کرد که به سرعت حجم بازار آن افزایش و رشد عظیمی را تجربه کرد.
متروپلیس
مترو پلیس (Metropolis) فاز سوم نقشه راه توسعه اتریوم بود که به دو مرحله تقسیم شد: بیزانس و قسطنطنیه. برخی از پیشرفتهای عمده شامل معرفی zkSNARK ها، به تأخیر انداختن سختی شبکه، رسیدهای وضعیت تراکنشها و ارتقاء قراردادهای هوشمند بود.
سال 2018
در طول این سال، کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده اظهار داشت که اتر (ETH) ایمن نیست.
همچنین، در این سال 1.5 درصد از کل ETH در میکردائو (MakerDAO) قفل شد. این اتفاق باعث به وجود آمدن استیبل کوین DAI گردید.
سال 2019
اتریوم به روز رسانی استانبول را در دسامبر 2019 به پایان رساند. این سومین سیستم شبکه در سال 2019 بود که به دنبال آپدیتهای سن پترزبورگ و قسطنطنیه انجام شد.
سال 2020
طبق نقشه راه اتریوم، این بلاک چین در حال حاضر در مرحله نهایی توسعه خود است که سرنیتی (Serenity) نامیده میشود. این امر منجر به راهاندازی بلاک چین جدید Ethereum، یعنی اتریوم 2 میگردد که در 3 مرحله به اجرا گذاشته خواهد شد.
جمع بندی
بدون شک اتریوم یکی از پویاترین شبکههای بلاک چین تاکنون بوده و هزاران توسعهدهنده همه روزه مشغول ارائه برنامههای خود روی این شبکه هستند. تصور دنیای ارزهای دیجیتال بدون وجود پلتفرمی مانند Ethereum، سخت است. اگرچه تاکنون رقبای زیادی برای مقابله با Ethereum به پا خاستهاند، اما هیچ یک نتوانستهاند سهم اتریوم از دنیای برنامههای غیر غیرمرکز و قراردادهای هوشمند را کم کنند.
با این حال، اتریوم به منظور جهانی شدن، مشکل بزرگی تحت عنوان مقیاس پذیری را پیش رو دارد. یکی از روشهای مهم برای بهبود مسئله مقیاس پذیری، ارائه اتریوم 2.0 است و در آینده باید ببینیم که آیا این بروزرسانی میتوانند مشکلات مربوط به سرعت تراکنشهای پایین و کارمزد بالا در هنگام شلوغی شبکه را حل کند یا خیر؟
نظرات کاربران (0 نظر)