معرفی روش وایکوف در تحلیل ارزهای دیجیتال (ریدایرکت شد)
روش تحليلی وایکوف چیست؟
روش وایکوف توسط ریچارد وایکوف (Richard Wyckoff) در سال 1930 معرفی شد. این روش شامل یک سری اصول و استراتژی است که در ابتدا برای معاملهگران و سرمایه گذاران طراحی شد. وایکوف زمان بسیار زیادی بر روی توسعه این روش و آموزش آن صرف کرد و فعالیتهای او تاثیر بسیار زیادی بر “تحلیل تکنیکال مدرن” گذاشته است. وایکوف این روش را در بازار سهام مورد استفاده قرار داد، اما پس از آن، این روش در دیگر بازارها نیز مورد استفاده قرار گرفت.
بسیاری از فعالیتهای وایکوف از روش دیگر تریدرهای موفق الهام گرفته شده است. امروزه نام وایکوف در کنار اسامی بزرگی همچون داو و الیوت قرار میگیرد. و از این حیث از احترام بسیار زیادی در جامعه تکنیکال برخوردار میباشد. او تحقیقات بسیار گستردهای بر روی بازارهای مالی انجام داد که نتیجه این تحقیقات، ارائه چندی تئوری و تکنیک معاملاتی بوده است. ما در این مقاله سعی میکنیم شمایی کلی از تحقیقات وایکوف را معرفی کنیم. شاید بتوان سرفصلهای کار او را به 4 بخش زیر تقسیم کنیم:
- سه قانون بنیادی
- مفهوم پول هوشمند
- روش وایکوف در تحلیل نمودار قیمت
- رویکرد پنج مرحلهای
در ادامه به طور مجزا این 4 بخش را توضیح خواهیم داد.
3 قانون بنیادی وایکوف
- قانون عرضه و تقاضا
این اصل به تعادل میان عرضه و تقاضا اشاره دارد. قیمت زمانی افزایش مییابد که تقاضا بیشتر از عرضه باشد و همچنین قیمت زمانی کاهش مییابد که برعکس این رابطه برقرار شود. البته این اصل یکی از اصول اساسی و اولیه بازارهای مالی بوده و مخصوص روش وایکوف نمیباشد. این اصل را میتوان به صورت سه معادله زیر بیان کرد:
تقاضا < عرضه = قیمت افزایش مییابد.
تقاضا > عرضه = قیمت کاهش مییابد.
تقاضا = عرضه = قیمت تغییر زیادی نخواهد کرد.
به عبارت دیگر، قانون اول وایکوف اشاره به این دارد که افزایش تقاضا نسبت به عرضه منجر به افزایش قیمت دارد، زیرا قدرت خریداران بیشتر از قدرت فروشندگان است. اما زمانی که قدرت فروشندگان بیشتر از خریداران باشد، عرضه بر تقاضا غالب شده و قیمت کاهش خواهد یافت.
افرادی که از روش وایکوف استفاده میکنند، عموما از ترکیب رفتار قیمت و حجم معاملات، تعادل بین عرضه و تقاضا را مورد بررسی قرار میدهند. ترکیب حجم و قیمت، بینش عمیقتری نسبت به بازار و رفتار آتی بازار به ما خواهد داد.
- اصل علت و معلول
این قانون تصریح میکند که تفاوت بین عرضه و تقاضا تصادفی نیست. برخی افراد اصل اول را قبول داشته اما اعتقاد دارند، بازار به صورت تصادفی گاهی قدرت تقاضا بالا رفته و گاهی کمتر میشود. اما اصل دوم وایکوف خلاف آنرا میگوید. تعادل عرضه و تقاضا اتفاقی برهم نمیخورد، بلکه تغییر عرضه و تقاضا در بازار، نتیجه و حاصل یک مجموعه اتفاق میباشد. در تئوری وایکوف، فاز تراکم یا تجمیع( علت) سرانجام منجر به صعود (معلول) میشود. در مقابل، فاز توزیع (علت) در نهایت منجر به ریزش (معلول) و نزول قیمت میشود. وایکوف برای تخمین تاثیرات احتمالی یک علت، از یک روش منحصر به فرد در نمودار استفاده میکرد. به عبارت دیگر، او روشهایی را برای تعیین اهداف معاملاتی بر اساس فازهای تراکم و توزیع ایجاد کرد. این تکنیک این امکان را فراهم میکرد تا اهداف قیمتی روند بازار را پس از عبور از محدوده تراکم و یا خارج شدن از محدوده روند خنثی، تعیین کند.
- اصل اقدام در مقابل نتیجه
مطابق اصل سوم وایکوف، تغییر در قیمت یک دارایی، حاصل و نتیجه یک اقدام و عمل میباشد. این اقدام در حجم معاملات نهفته است و توسط حجم معاملات نشان داده میشود. هنگامی که در یک روند، قیمت با حجم همخوانی دارد، شانس بالایی وجود دارد که روند فعلی ادامه پیدا کند. اما، اگر حجم و قیمت باهم همخوانی نداشته باشند، روند فعلی متوقف خواهد شد و حتی نشان دهنده تغییر در روند خواهد بود.
برای مثال معاملات بیت کوین را در نظر بگیرید. پس از یک ریزش شدید قیمت وارد فاز انباشت خود میشود و معاملات با حجم بالایی صورت میگیرد.اما دیگر خبری از ریزش قیمت نیست. افزایش حجم معاملات نشاندهنده، اقدام بزرگ در بازار است، اما حرکت در یک روند خنثی نشان دهنده یک نتیجه جزئی است. این به این معنی است که بیت کوین در حجم معاملات بالایی مبادله میشود اما خبری از کاهش قیمت نیست. چنین شرایطی نشاندهنده این است که احتمالا روند نزولی به پایان رسیده و یک روند صعودی در پیش روست.
مفهوم پول هوشمند
وایکوف ایده پول هوشمند یا اپراتور هوشمند را به عنوان یک هویت خیالی برای بازار در نظر گرفت. او به تریدرها و سرمایهگذاران پیشنهاد کرد که بایستی بازار را به گونهای مورد بررسی قرار دهند که گویی شخصی آن را کنترل میکند و آن شخص را “پول هوشمند” معرفی کرد. با اینکار تشخیص روند بازار راحتتر انجام خواهد شد.
در واقع پول هوشمند همان بازیگران اصلی بازار هستند که شامل افراد ثروتمند و همچنین سرمایهگذاران حقوقی میباشند که رفتار آنها در بازار بسیار تعیینکننده میباشد. پول هوشمند طبیعتا علاقه دارد تا یک دارایی را در قیمتهای پایین خریداری کرده و در قیمتهای بالاتر به فروش برساند.
رفتار پول هوشمند کاملا بر خلاف اکثر سرمایهگذاران کوچک است. منظور از سرمایهگذاران کوچک افرادی هستند که عموما سرمایه خود را از دست میدهند. اما طبق گفته وایکوف، پول هوشمند از یک استراتژی قابل پیشبینی استفاده میکند. این استراتژی را میتوان آموخت و آن را فراگرفت و بر اساس آن معامله کرد و با آن همراه شد و به سود رسید.
بیایید از مفهوم پول هوشمند برای نشان دادن یک چرخه ساده بازار استفاده کنیم. یک چرخه کامل بازار شامل 4 فاز میشود، فاز تراکم یا Accumulation، فاز صعودی یا Uptrend، فاز توزیع یا Distribution و فاز نزولی یا Downtrend.
معرفی فاز تراکم
“پول هوشمند” پیش از دیگران اقدام به خرید یک دارایی میکند. زمانی که قیمت در این فاز قرار میگیرد، معمولا نوسانات قیمت کاهش یافته و روند بازار خنثی خواهد بود.
فاز صعودی
زمانی که “پول هوشمند” خرید خود را کامل کرد و به مقدار کافی از دارایی مورد نظر و در قیمتهای پایین خرید انجام داد و همچنین فروشندهای هم در بازار نبود، “پول هوشمند” شروع به بالا بردن بازار میکند. رشد قیمت باعث جذب دیگر سرمایهگذاران خواهد شد و این اتفاق باعث افزایش تقاضا در بازار خواهد شد. زمانی که قیمت رشد کند، سرمایهگذاران بیشتری اقدام به خرید خواهند کرد. احساس بازار به قیمت مثبت شده و این باعث افزایش هرچه بیشتر تقاضا در بازار خواهد شد.
فاز توزیع
پس از فاز صعودی و پس از آنکه پول هوشمند به سود مورد نظر خود رسید، اقدام به فروش دارایی خود خواهدکرد. او دارایی خود را به افراد تازه واردی که دیر به بازار رسیدهاند میفروشد. این فاز نیز مانند فاز انباشت، روند قیمت، خنثی خواهد بود. در این فاز، تقاضا تا زمانی که خسته نشود جذب میشود. بسیاری از افراد این حالت را استراحتی برای یک روند صعودی دیگر میدانند. اما اینطور نیست. زیرا پول هوشمند از بازار خارج شده است.
فاز نزولی
پس از فاز توزیع، زمانی نخواهد گذشت که بازار وارد فاز دیگری شود که به آن فاز نزولی گفته میشود. قیمت شروع به ریزش کرده و بازار نزولی میشود. در واقع در زمانی که پول هوشمند تمام دارایی خود را به فروش رساند، بازار شروع به ریزش خواهد کرد. در این فاز، عرضه بیشتر از تقاضا میشود و روند نزولی آغاز میشود.
شماتیک روش وایکوف
فاز تراکم و فاز توزیع معروفترین قسمت تئوری وایکوف در بازار ارزهای دیجیتال میباشد. به تصویر زیر توجه کنید. در مدل زیر، فاز انباشت و توزیع به چند بخش تقسیم شدهاند. وایکوف این فازها را به 5 قسمت تقسیم کردهاست. ( A تا E).
شماتیک فاز انباشت
- مرحله A
فشار فروش کاهش یافته و روند نزولی کندتر میشود. در این قسمت معمولا حجم معاملات افزایش خواهد یافت. حمایت اولیه یا PS محدودهای است که عدهای اقدام به خرید میکنند اما قدرت آنها به اندازهای نیست که بتواند روند نزولی را متوقف کند.
“اوج فروش” یا SC به دلیل خستگی در سرمایهگذاران اتفاق میافتد که به این مرحله، مرحله “اوج فروش” گفته میشود. این مرحله با ترس و وحشت سرمایهگذاران همراه است و معمولا شاهد شکلگیری کندلهای قوی در بازار هستیم. اما این ریزش شدید، بلافاصله توسط یک روند صعودی کوچک جبران میشود که در تصویر با AR نمایش داده شدهاست. درواقع محدوده روند خنثی در فاز انباشت، بین SC و AR تشکیل میشود. کف این محدوده، قیمت SC و سقف این محدوده، قیمت ARمیباشد.
قیمت تست ثانویه که با ST در نمودار زیر نشان داده شده، زمانی اتفاق میافتد که قیمت به نزدیکی SC میرسد، این اتفاق به این خاطر میافتد که پول هوشمند میخواهد بداند روند نزولی واقعا به اتمام رسیده با همچنان فروشنده در بازار وجود دارد. در این بخش حجم معاملات پایین بوده و نوسان زیادی در بازار اتفاق نخواهد افتاد. ST الزاما همان قیمت SC نخواهد بود و ممکن است کمی پایینتر از آن قرار بگیرد، مهم نیست. مهم این است که قیمت دوباره باید به سمت SC بازگردد تا مشخص شود فشار فروش کاهش یافته یا همچنان در بازار فروشنده وجود دارد.
- مرحله B
بر اساس اصل علت و معلول وایکوف، مرحله B را میتوان “علت” اتفاق دیگری دانست.
در نهایت، در مرحله B از فاز انباشت، خرید توسط پول هوشمند انجام میشود. در واقع علت نامگذاری این فاز، همین مرحله است. در این مرحله، خریدهای عمده توسط پول هوشمند انجام میشود. در این مرحله قیمت بین حمایت و مقاومت فاز انباشت بالا و پایین رفته و نوسان میکند. شکستهای فیک در این مرحله انجام میشود. قیمت ممکن است چندباری حمایت و مقاومت این محدوده را بشکند اما به سرعت به درون محدوده بازگردد، که به این اتفاق شکست فیک گفته میشود.
- مرحله C
مرحله C از فاز انباشت به فنر معروف است. در این مرحله قیمت برای آخرین بار شکست فیک رو به پایین را نشان میدهد و دیگر پس از این حرکت، قیمت شروع به رشد میکند. دلیل این اتفاق این است که پول هوشمند میخواهد مطمئن شود که دیگر تعدا کمی فروشنده در بازار باقی مانده و تعداد آنها آنقدر نیست که در روند صعودی، عرضه قابل توجهی به بازار وارد کنند.
- مرحله D
مرحله D مرحله ارتباط بین علت و معلول است. این مرحله بین مرحله انباشت یعنی مرحله C و مرحله شکست فاز انباشت یعنی مرحله E میباشد.
معمولا در این مرحله افزایش چشمگیر حجم معاملات را شاهد هستیم. در این مرحله آخرین حمایتها از بازار صورت میگیرد. این حمایتها را با LSP نشان میدهند.
- مرحله E
مرحله E آخرین مرحله از فاز انباشت در شماتیک وایکوف میباشد. در این مرحله خروج از محدوده انباشت صورت میگیرد. با این اتفاق، روند صعودی آغاز خواهد شد.
شماتیک فاز توزیع
به طور کلی فاز توزیع را میتوان برعکس فاز انباشت در نظر گرفت. در زیر تنها شماتیک آن رو نشان دادهایم.
آیا روش وایکوف کارایی لازم را دارد؟
در عمل بازار همواره طبق این مدل حرکت نمیکند و گاهی بر خلاف این مدل رفتار میکند. در واقع فاز انباشت و فاز توزیع در عمل میتوانند به اشکال بسیار متفاوتی ظاهر شوند و الزاما شباهتی به این مدل ارائه شده نداشته باشند. وایکوف تکنیکهای بسیار زیادی را برای تشخیص چرخههای بازار ارائه داده است.
رویکرد پنج مرحلهای وایکوف
وایکوف یه رویکرد پنج مرحلهای برای بازار ترسیم کرده است. که اساس آن تعداد بسیار زیادی از تکنیک ها و تئوریهای او را شامل میشود.
- گام اول – روند را تشخیص دهید!
روند فعلی بازار چیست؟ بازار به کجا خواهد رفت؟ رابطه بین عرضه و تقاضا چگونه است؟
- گام دوم – قدرت دارایی را مشخص کنید!
قدرت دارایی که قصد معامله آن را دارید را بسنجید، آیا بر خلاف بازار حرکت میکند یا در جهت بازار پیش میرود؟
- گام سوم – به دنبال داراییهایی با “علت” کافی باشید!
دلایل کافی برای خرید یک دارایی داشته باشید. آنقدر دلایل محکمی برای صعود بیابید تا ریسک سرمایهگذاری خود را کاهش دهید.
- گام چهارم – مشخص کنید که احتمال آغاز روند جدید چقدر است.
آیا چیزی که اقدام به خرید آن کردهاید، آماده صعود است؟ حجم معاملات با تغییرات قیمت همخوانی دارد؟
- گام پنجم – زمان خرید
گام پنجم تماما در مورد زمان است. آیا از نظر زمانی، نقطه مناسبی برای ورود میباشد؟ آیا کل بازار در حال حاضر قادر به آغاز یک روند صعودی یا نزولی جدید هست؟
سخن پایانی
روش وایکوف نزدیک به یک قرن پیش معرفی شده است. اما همچنان این روش مورد استفاده تحلیل گران قرار میگیرد. این روش چیزی فراتر از یک اندیکاتور میباشد. این روش نیاز به یک بینش عمیق نسبت به بازار دارد. این روش باعث میشود که تریدر تصمیم منطقی تری نسبت به نقطه ورود داشته باشد و تا میزان زیادی احساسات را در معاملات خود از بین ببرد.
سلام فکر کنم اون علامت بزرگتر و کوچکتر در قسمت عرضه و تقاضا رو اشتباه تایپ کردید
سلام ممنون از مطالب آموزنده تون،واقعا روش وایکوف جان کلامه و ختم و مقصد تمام آموخته های ما در هر بازاری هست.
خب سوالی که اینجا پیش میاد این هست هست که ما به قول معروف تشخیصمون درست بود و وارد بازار شدیم و سود هم کردیم مهم اینجاست بعد از مرحله آخر چه اتفاق هوایی میتونه بیوفته ؟ اصلا سناریوی برای بعد از مرحله ی آخر وجود داره یا مثلاً گفته شده؟
نظرات کاربران (3 نظر)
سلام فکر کنم اون علامت بزرگتر و کوچکتر در قسمت عرضه و تقاضا رو اشتباه تایپ کردید
سلام ممنون از مطالب آموزنده تون،واقعا روش وایکوف جان کلامه و ختم و مقصد تمام آموخته های ما در هر بازاری هست.
خب سوالی که اینجا پیش میاد این هست هست که ما به قول معروف تشخیصمون درست بود و وارد بازار شدیم و سود هم کردیم مهم اینجاست بعد از مرحله آخر چه اتفاق هوایی میتونه بیوفته ؟ اصلا سناریوی برای بعد از مرحله ی آخر وجود داره یا مثلاً گفته شده؟