آیا هارد کپ و سقف عرضه کل ۲۱ میلیونی بیت کوین می‌تواند تغییر کند؟
.gif)
در این مقاله، سقف عرضه سخت یا هارد کپ بیت کوین را زیر ذره‌بین می‌بریم و می‌خواهیم بدانیم آیا می‌توان بیشتر از ۲۱ میلیون BTC تولید کرد یا نه.
سقف عرضه سخت یا هارد کپ (Hardcap)، به بیان ساده، محدودیتی بوده که نشانگر بیشینه عرضه یا موجودی کل یک رمز ارز است که به زبان کد در هسته بلاک چین آن درج می‌شود. سقف عرضه سخت، مانع از عرضه مازاد یک رمز ارز و افزوده شدن واحدهای جدیدی از آن به چرخه بازار می‌شود. این پارامتر، به دلیل آنکه بازتاب‌دهنده کمیابی کوین‌های یک پروژه است، به‌طور کلی، اثر سازنده‌ای بر ارزشمندی پروژه دارد و هرچه محدودتر باشد، منجر به رشد بهای کوین یا توکن پروژه در بلندمدت می‌شود. برای مثال، سقف عرضه سخت بیت کوین که عنوان نخستین رمز ارز جهان را یدک می‌کشد، برابر با ۲۱ میلیون واحد بوده که به دست ساتوشی ناکاموتو، خالق ناشناس آن تعیین شده است.
در علم اقتصاد، برای اشاره به منابع ثابت و متناهی یک کالا از عبارت کمیابی مطلق استفاده می‌شود. وقتی کالایی با کمیابی مطلق و نه نسبی روبه‌رو است، هنگام افزایش تقاضا برای آن، هیچ عرضه مازادی برای پاسخگویی به عطش فزاینده برای خرید آن وجود ندارد. از این رو گفته می‌شود که عرضه آن کالا به‌طور کامل غیرکشسان یا نامنعطف است؛ به این معنا که فارغ از رشد تقاضا هیچ منبعی برای تولید و عرضه بیشتر در دسترس نیست. در این میان، قیمت تنها خروجی تابع عرضه-تقاضا است که می‌تواند تغییر کند و نوسان داشته باشد. حال می‌توان ادعا کرد که تمامی این گزاره‌ها در مورد بیت کوین صادق است و به نوعی می‌شود آن را یک کالا با کمیابی مطلق قلمداد کرد. بر اساس کد هسته بیت کوین، نرخ تولید و سقف عرضه این رمز ارز فارغ از میزان انرژی صرف‌شده برای استخراج آن، ثابت و تغییرناپذیر است. با این حال، هر پروژه رمز ارزی برای دور زدن این ویژگی و عبور از محدودیت سقف عرضه، باید مشخصات پایه خود را تغییر دهد و به بیان ساده، خود را از نوع بازتعریف و معرفی کند.
با این تفاصیل، شاید تصور شود که فلز گران‌بهای طلا تنها کالایی است که دارای ویژگی کمیابی مطلق است؛ اما اینگونه نیست و کمیابی این کالا صرفاً تابع انرژی مصروفه برای استخراج آن است. به این معنی که کافیست به همه بیل و کلنگ بدهیم و از آن‌ها بخواهیم که جای‌جای زمین را برای اکتشاف طلا زیر و رو کنند؛ آنگاه خواهیم دید که طلای بیشتری استخراج و به بازار سرازیر می‌شود و با افزایش عرضه، قیمت این فلز گران‌بها رو به کاهش می‌گذارد.
پارامتر هارد کپ یا سقف عرضه سخت، از جمله مواردی است که می‌توان از آن برای ارزیابی ارزشمندی یک کوین و عرضه اولیه آن (ICO) استفاده کرد. هر سرمایه‌گذار پیش از اقدام به خرید یک کوین یا توکن، مولفه‌های مختلفی را برای تخمین ارزشمندی پروژه مادر آن کوین یا توکن بررسی می‌کند. در این میان، سقف عرضه سخت و نرم هر ICO می‌تواند ایفاگر نقشی حیاتی در ارزشگذاری یک پروژه باشد. گفتنی است که سافت کپ یا سقف عرضه نرم، کمینه مقدار یک کوین یا توکنی است که توسعه‌دهندگان باید برای راه‌اندازی محصول خود در بازار به فروش برسانند؛ در حالی که هارد کپ یا سقف عرضه سخت، توصیف‌گر بیشینه سرمایه‌ای است که تیم گرداننده یک پروژه، امیدوار است طی برگزاری ICO از کاربران جذب کند.
بنابراین سقف عرضه سخت، اشاره به بیشینه تعداد کوین‌ها یا توکن‌هایی دارد که می‌توان طی عرضه اولیه به فروش رساند؛ حال آنکه سقف عرضه نرم، مبین کمینه سرمایه‌ای است که هر پروژه برای آغاز راه توسعه و تولید نسخه اولیه محصول، نیاز دارد. خلاصه آنکه، سقف عرضه سخت، بسیار بالاتر از سقف عرضه نرم تعیین می‌شود؛ زیرا هدف نهایی هر پروژه‌ای، دست یافتن به یک جامعه کاربری حداکثری و فروش همه کوین‌ها یا توکن‌های خود است.
چرا رمز ارزها دارای سقف عرضه سخت هستند؟
به دو دلیل مهم، تعیین سقف عرضه یا سرمایه سخت برای هر پروژه رمز ارزی ضروری است؛ نخست آنکه سقف عرضه سخت، گواهی بر کمیابی کوین‌ها یا توکن‌های پروژه است و دلیل دوم هم به نقشه راه توسعه هر پروژه بازمی‌گردد.
همان‌طور که گفته شد، کمیابی، نخستین دلیل برای تعیین سقف عرضه سخت است. بیت کوین، نخستین رمز ارزها جهان ارزشمندی خود را وام‌دار عرضه محدود خود است. همان‌طور که می‌دانید، در نهایت تنها ۲۱ میلیون واحد بیت کوین استخراج و وارد چرخه معاملات بازار خواهد شد. هر پروژه‌ای که به سقف عرضه سخت تن داده باید به قواعد عرضه و تقاضا پایبند باشد. افزون بر این، برخورداری از این ویژگی اساسی منجر به حفظ یکپارچگی و ارزشمندی هر پروژه می‌شود. از سویی دیگر، گردانندگان پروژه وادار می‌شوند تا برای اجرای تعهدات خود در زمینه سقف عرضه، موازنه میان عرضه و تقاضا را رعایت کنند. بدیهی است که با افزایش عرضه کوین‌ها یا توکن‌های هر پروژه، بهای آن‌ها کاهش می‌یابد و برعکس.
دلیل دوم برای تعیین سقف عرضه سخت، این است که این پارامتر، ارتباط تنگاتنگی با نقشه راه هر پروژه دارد. گردانندگان و توسعه‌دهندگان هر پروژه با تعیین سقف عرضه، موظف می‌شوند تا چگونگی هزینه‌کرد سرمایه‌های جذب‌شده را به‌طور شفاف اعلام کنند. بارها پیش آمده که شماری از طرح‌ها به دلیل عدم تعیین سقف عرضه یا سرمایه سخت، بسیار بیشتر از حد انتظار خود، سرمایه جذب کرده‌اند و برای خرج‌کرد آن دچار سردرگمی شده‌اند.
آیا بیت کوین دارای سقف عرضه سخت است؟
ساتوشی ناکاموتو، خالق بیت کوین، سقف عرضه سخت ۲۱ میلیون واحدی برای این رمز ارز تعیین کرده و این یعنی اینکه عرضه بیت کوین محدود است.
ناکاموتو در زمان ابداع بیت کوین، سقفی معین برای تعداد بیت کوین‌های قابل استخراج و عرضه مشخص کرده است. بر این اساس، تعداد کل بیت کوین‌ها هرگز از مرز ۲۱ میلیون واحد فراتر نخواهد رفت. سقف عرضه سخت، محدودیتی است که در کد منبع بیت کوین درج شده و گره‌های مجری نرم‌افزار بیت کوین، ملزم به پایبندی به آن هستند.
سقف عرضه سخت بیت کوین، یکی از اصلی‌ترین مبانی بیت کوین و ارزش‌های پیشنهادی آن به‌عنوان یک ابزار پرداخت و سرمایه‌گذاری است. بیت کوین ثبات کرده که همچون طلا و زمین، می‌تواند ابزاری راهگشا برای ذخیره ارزش باشد؛ چرا که افزایش تولید آن بسیار دشوار است. همان‌طور که می‌دانید، عرضه بیت کوین هر چهار سال یک بار طی رویدادی به نام هاوینگ، نصف می‌شود و این تولید و استخراج بیشتر بیت کوین را پیچیده‌تر و در نهایت ناممکن می‌کند.
آیا سقف عرضه سخت بیت کوین قابل تغییر است؟
نکته بسیار مهمی که در این میان وجود دارد، این است که با تغییر قواعد شبکه بیت کوین، می‌توان سقف عرضه سخت آن را نیز اصلاح کرد.
شماری از منتقدان بیت کوین می‌گویند که از آنجا که بیت کوین، ماهیتی مجازی و نرم‌افزاری دارد، می‌توان قواعد شبکه آن را به راحتی اصلاح کرد و تغییر داد. این افراد ادعا می‌کنند که به دلیل کاهش مداوم پاداش بلاک طی فواصل زمانی چهارساله، روزی فرا میرسد که ماینرها برای محافظت از جریان درآمدی خود از استخراج بیت کوین، خواهان برداشته شدن سقف عرضه سخت این رمز ارز می‌شوند.
در ظاهر قضیه، ماینرها بدشان نمی‌آید که سقف عرضه سخت بیت کوین را تغییر دهند و با خلق واحدهای تازه‌ای از این رمز ارز به درآمد خود بیفزایند. با این حال، به دلایل مختلف، چنین تغییری ناممکن به نظر میرسد.
چرا سقف عرضه سخت بیت کوین تغییر نخواهد کرد؟
ساختار انگیزشی و پاداش‌دهی بیت کوین در کنار سازوکار حاکمیتی ویژه آن، حصارهای محکمی هستند که مانع از تغییر سقف عرضه سخت این رمز ارز می‌شوند. نهادها یا افرادی که زمام اجرای قوانین شبکه بیت کوین را در دست دارند، محکم سر جای خود ایستاده‌اند تا سقف سخت عرضه بیت کوین تغییر نکند؛ اما آن دسته از کسانی که خواهان اصلاح سقف عرضه بیت کوین هستند، هیچ قدرتی در ساختار و معماری شبکه این رمز ارز ندارند.
مشوق‌ها و انگیزه‌ها
در بدو امر، به نظر میرسد که ماینرها بیشترین انگیزه را برای تغییر سقف عرضه سخت بیت کوین دارند. با تغییر سقف عرضه بیت کوین، این دسته از افراد می‌توانند دست‌کم در کوتاه‌مدت، درآمد خود را افزایش دهند. با این حال، اگر چنین شود، یکی از بنیادی‌ترین استدلال‌ها برای ارزشمندی بیت کوین فرو می‌پاشد و آن کمیابی این رمز ارز است.
نخستین ویژگی جذاب بیت کوین برای بسیاری از سرمایه‌گذاران، عرضه ثابت و پیش‌بینی‌پذیر آن است. با این حال، حذف این ویژگی که یکی از بارزترین ارزش‌های پیشنهادی بیت کوین است، در نهایت به نفع ماینرها تمام نمی‌شود. تغییر سقف عرضه بیت کوین اگرچه در کوتاه‌مدت می‌تواند منجر به افزایش درآمد استخراج‌گران شود؛ اما درنهایت، سقوط دائمی و فاجعه‌بار بهای این رمز ارز را در پی دارد و به زیان ماینرها تمام می‌شود.
نباید از یاد برد که ماینرها بیش از آنکه نگران درآمدهای بیت کوین خود باشند، نگران درآمدهای دلاری خود هستند؛ زیرا بخش عمده‌ای از هزینه‌های آن‌ها از حقوق و دستمزد گرفته تا هزینه تجهیزات و قبوض برق در قالب دلار پرداخت می‌شود. بنابراین اگر قیمت بیت کوین و نرخ برابری آن در قیاس با دلار کاهش یابد، ماینرها دچار زیان خواهند شد.
حکمرانی شبکه بیت کوین
وزن دادن به تغییر احتمالی سقف عرضه بیت کوین، از دو تصور نادرست پیرامون این رمز ارز توزیع‌شده و مبتنی بر اجماع ناشی می‌شود. می‌دانیم که نسخه‌های بسیار پرشمار و متفاوتی از کد منبع بیت کوین وجود دارد و هر گره در شبکه بیت کوین، نرم‌افزاری را برای رد بلاک‌های نادرست اجرا می‌کند.
در میان این گره‌های پرشمار، اگرچه برخی آخرین نسخه نرم‌افزار بیت کوین کر (Bitcoin Core) را اجرا می‌کنند؛ اما برخی دیگر هم در حال استفاده از نسخه‌های قدیمی‌تر این نرم‌افزار هستند. در نتیجه، تغییر سقف عرضه سخت بیت کوین و اصلاح کد منبع نرم‌افزار این رمز ارز اگرچه در نگاه اول ساده به نظر میرسد، اما متقاعد کردن ده‌ها هزار گره مجری این نرم‌افزار برای پذیرش اصلاحات پیشنهادی، بسیار دشوار و چالش‌برانگیز است.
فارغ از این‌ها ماینرها هیچ کنترلی بر قوانین شبکه بیت کوین ندارند. آن‌ها صرفاً مسئول خلق بلاک‌های جدید و صحت‌سنجی تراکنش‌ها هستند. وقتی که ماینرها بلاک جدیدی را در شبکه بیت کوین منتشر می‌کنند، ده‌ها هزار گره به‌طور مستقل باید آن را تأیید کنند و مطمئن شوند که آن بلاک، تعداد مناسبی بیت کوین جدید تولید می‌کند، دارای اثبات کار قانونی است و دست آخر تراکنش‌های معتبری را در خود جای داده است. هر بلاکی که یکی از این معیارها را نداشته باشد، از سوی گره‌ها رد می‌شود؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که ماینرها هیچ کنترلی برای مجموعه قوانین حاکم بر شبکه بیت کوین ندارند و تنها مجری آن‌ها هستند.
برای مثال، در سال ۲۰۱۷، ۹۵ درصد از ماینرها بر سر حذف محدودیت اندازه بلاک با هم به توافق رسیدند تا مقیاس‌پذیری بیت کوین را افزایش دهند؛ با این حال، این تغییر با مقاومت سرسختانه گره‌ها و کاربران مواجه شد و درنهایت ماینرها مجبور شدند به دنبال روش‌های دیگری برای بهبود مقیاس‌پذیری بیت کوین بگردند.
چگونه می‌توان سقف عرضه سخت بیت کوین را تغییر داد؟
با تمام این تفاصیل و به رغم تمامی استدلا‌ل‌هایی که پیش‌تر مطرح شد، تغییر سقف عرضه سخت بیت کوین به‌طور بالقوه قابل انجام است. با این حال، چندین نهاد مختلف باید برای انجام این اصلاح بنیادی در شبکه بیت کوین، با هم هم‌رأی و موافق باشند.
نخست باید توسعه‌دهندگان بیت کوین، طرح پیشنهادی خود را برای اصلاح سقف عرضه مطرح کنند و کدهایی را برای پیاده‌سازی آن بنویسند. سپس باید در انتظار یک مباحثه جدی در جامعه کاربری بیت کوین برای پذیرش یا رد این طرح پیشنهادی باشیم که بدون تردید، بسیار جنجال‌برانگیز خواهد بود. توسعه‌دهندگان نخست باید بر سر این طرح به توافق برسند و سپس می‌تواند به سراغ مرحله بعدی و گنجاندن کدهای نوشته‌شده در نرم‌افزار بیت کوین کر بروند.
در ادامه، جامعه کاربری بیت کوین باید بر سر یک مسیر فعال‌سازی برای اجرای طرح پیشنهادی با هم به توافق برسند؛ این مسیر تضمین می‌کند که کل شبکه بیت کوین به قوانین جدید پایبند خواهد بود. تغییر سقف عرضه بیت کوین مستلزم اجرای یک انشعاب سخت یا هارد فورک است و باید به تصویب و تأیید تمامی گره‌های شبکه این رمز ارز برسد.
پس از آنکه ماینرها و گره‌ها حمایت خود را تغییرات تازه و مسیر فعال‌سازی آن اعلام کردند و اکثریت شبکه بیت کوین نیز اجرای این تغییرات را به تصویب رساندند، آنگاه روند اجرای آن می‌تواند آغاز شود. اگر در ادامه کار، این تغییرات از سوی بخشی از ماینرها و گره‌ها شبکه رد شود، ماینرها و گره‌های موافق مجبور به اجرای یک انشعاب حداقلی می‌شوند و شبکه اصلی بیت کوین نیز حفظ خواهد شد و این دو شبکه در کنار هم برای در اختیار گرفتن سهم بازار و نرخ هش با هم رقابت خواهند کرد.
نظرات کاربران (0 نظر)